Category Archives: ՔՆՆԱՐԿՈՒՄՆԵՐ

Որպես Հայաստանի պատմական աշխարհագրության սկզբնաղբյուր 

Գեղամ Մ. Բադալյան
Տարիներ առաջ ամերիկահայ բազմավաստակ գիտնական Ավետիս Սանջյանը «Revue des ètudes Armèniennes» հանդեսի էջերում1 հրատարակեց պատմական Ծոփքի Խորձյան (Խորձեն, Խորձիւն) գավառի հռչակավոր Խլբաշի Սուրբ Կարապետ վանքի 1475 թ. թեմական կոնդակը, որը ստորագրված և կնքված է Ամենայն հայոց կաթողիկոս Արիստակես Բ-ի անունից: Այն պահվում է ԱՄՆ-ի Կալիֆորնիայի համալսարանական ավանի (campus of the University of California, UCLA) գիտահետազոտական գրադարանի Մերձավոր Արևելքի ֆոնդում, որտեղ հավաքված են դեռ 1968 թ. սպահանցի հայտնի բարերար, դոկտոր Կարո Օվեն Մինասյանի կողմից նվիրաբերված տարբեր լեզուներով հազարավոր տպագիր գրքեր, ձեռագիր մատյաններ և արխիվային վավերագրեր:

Արտակ Ս. Սարգսյան

Ասորեստանի արքա Սարգոն II-ի (Ք.ա. 721-705 թթ.) կառավարման 8-րդ տարում Մաննա և Ուրարտու կատարած արշավանքի երթուղին պատմագիտության առավել վիճահարույց խնդիրներից է: Հարյուր տարուց ավելի ընթացող գիտական բանավեճը 1970-ական թվականներից շարունակվում է նորովի՝ պայմանավորված հյուսիսարևմտյան Իրանում կատարված հնագիտական և տեղագրական նոր հետազոտություններով։

Շուշիի ջարդերի 100-ամյակի կապակցությամբ

Արմեն Ց. Մարուքյան
1918 թ. սեպտեմբերին թուրքական բանակի հետ Բաքվի հայերի կոտորածներն իրականացնելուց հետո արհեստածին Ադրբեջան պետության իշխանություններն իրենց հանցավոր քաղաքականության գլխավոր թիրախ դարձրին Ղարաբաղի հայ բնակչությանը:

Ա. Դը Սենտ-Էքզյուպերիի «Գիշերային թռիչք» վիպակի օրինակով

Դավիթ Վ. Պետրոսյան
Ժամանակը մարդու մնայուն ուղեկիցն է նրանից դուրս և նրա մեջ: Այս երկու կեցութենական չափումները վաղուց ի վեր բնագետների, իմաստասերների և մշակութաբանների տեսադաշտում են:

Սեդա Ա. Պարսամյան
«Մշակութային ցեղասպանություն» (Cultural Genocide) եզրույթը սահմանվել է Ռաֆայել Լեմկինի կողմից «ցեղասպանություն» բառեզրի սահմանման հետ միաժամանակ և, իր նախնական բնորոշմամբ, խմբի համակարգված ու դիտավորյալ ոչնչացման՝ ցեղասպանություն հանցագործության բաղկացուցիչ մաս է կազմել:

Արտակ Ս. Սարգսյան
Իր գահակալության առաջին տարում Ասորեստանի արքա Թուկուլթի-Նինուրտա I-ի- կուտիների, շուբարեցիների եւ Նաիրի երկրներ կատարած արշավանքի երթուղին դեռեւս ամբողջապէս հստակեցված չէ:

Վարդան Բ. Եսայան
Թեև 1860 թ. հիմնադրված Ռուսաստանյան կայսրության պետական բանկը 1866 թ. իր բաժանմունքը բացեց Թիֆլիսում, սակայն 19րդ դարի 70-ական թվականներից Թիֆլիսի նահանգում արդյունաբերական ձեռնարկությունների, ֆաբրիկա-գործարանային արտադրության ի հայտ գալու հետ մեկտեղ ստեղծվեցին նաև ամբողջովին տեղական՝ հայկական կապիտալով գործող առաջին բանկային հաստատությունները:

Արմեն Ց. Մարուքյան
2018 թ. սեպտեմբերի 15-ին, երբ Ադրբեջանի մայրաքաղաք Բաքվում՝ Թուրքիայի ու Ադրբեջանի նախագահների ներկայուցթյամբ, թուրք հեծելազորայինների 1918 թ. համազգեստը հագած Ադրբեջանի սահամանապահ ծառայության մարտիկները հանդիսավորապես անցան 100 տարի առաջ հայերի արյունով ներկված փողոցներով, մեր երկրի արտգործնախարարությունից որևէ գնահատական կամ՝ արձագանք չհնչեց ցեղասպանական ակտը տոնելու բարբարոսական շոուի հետ կապված:

Սմբատ Խ. Հովհաննիսյան
Արդյունավետ ուսուցման կարևորագույն գործընթացներից մեկը ուսումն առողների (աշակերտ(ներ), ուսանող(ներ) և այլն) ներգրավ վածության և գիտելիքների ներդաշնակության ապահովումն է: Այս համա տեքստում վերջին տասնամյակում հատկապես կարևորություն է ստացել արդյունավետ ուսուցման ապահովումը նորագույն տեխնոլոգիաների միջոցով:

Տիգրան Մ. Պետրոսյանց
12-րդ դարի երկրորդ կեսին հայկական զինուժի միավորում է տեղի ունեցել, ստեղծվել է հայկական բանակ, որի ղեկավարներից առանձնացել է Սարգիս Մեծ Զաքարյանը: Նա ճկուն քաղաքականության շնորհիվ իր ձեռքն է վերցրել հայկական զինուժի ընդհանուր հրամանատարությունը: Երբ 1178-ին Գեորգի Գ-ի դեմ ապստամբելու պատճառով Վրաց թագավորը «հրամայեաց ջնջել զյիշատակ ազգին Օրբէլեանց … ի Վրաց աշխար հին», Օրբելյանների տոհմը սրի է քաշվել և զրկվել վրացական բանակի հրամանատարությունից ու Լոռիում ունեցած կալվածքներից: