Թիֆլիսի «Հայրենակցական միությունների միության» փաստաթղթերում
Տասնյակ հազարավոր հայեր կոտորվեցին թուրքական զորքերի և նրանց կողմից խրախուսվող տեղացի թաթարների ու քրդերի կողմից, հարյուրավոր գյուղեր լիովին ավերվեցին, տասնյակ հազարավոր մարդիկ դարձան փախստականներ՝ փախչելով մահից։ Թուրքական կառավարությունը, ըստ էության, շարունակեց պետականորեն կազմակերպված Հայոց ցեղասպանությունը, բայց արդեն Օսմանյան կայսրությունից դուրս գտնվող հայ բնակչության նկատմամբ։
1918 թ. վերջերին «Հայրենակցական միությունների միությունը» որոշեց դիմել դաշնակից երկրների ներկայացուցիչներին՝ խնդրելով դադարեցնել թուրքական կոտորածներն ու թալանը։ Որպեսզի ներկայացվելիք դիմումը ճշգրիտ պատկերացում տա յուրաքանչյուր հայկական գավառում տիրող իրավիճակի մասին, որոշվեց հանձնարարել այդ բնակավայրերի Հայրենակցական միություններին կազմել համառոտ տեղեկագրեր իրենց գավառների կացության վերաբերյալ։
1918 թ. նոյեմբերի 25-ից 29-ը Ղարաբաղի և Զանգեզուրի, Ալեքսանդրապոլի, Շամախիի և Գյոկչայի, Ախալքալաքի, Լոռու, Փամբակի, Ախալցխայի, Գանձակեցիների, Նոր Բայազետի հայրենակցական միությունները, ինչպես նաև Գողթան գավառի ապահովության կոմիտեն պահանջված տեղեկագրերը ներկայացրին «Հայրենակցական միությունների միության» կենտրոնական խորհրդին, որոնցում ամփոփված էին հայության կրած մարդկային, նյութական կորուստների և այլ բռնությունների վերաբերյալ, տվյալ պահի դրությամբ, ունեցած տեղեկությունները: