«Հին օրերի» վերաիմաստավորման արդիականությունը

Սերգեյ Ա. Աղաջանյան
Բանասիր. գիտ. դոկտոր

Հաճախ կարելի է լսել որպես աքսիոմատիկ ճշմարտություն ասվող միտքն այն մասին, որ պատմությանը բնորոշ է կրկնվելու հատկանիշը։ Մինչդեռ հարցին գիտականորեն մոտենալու պարագայում կարող ենք եզրակացնել, որ անգամ տեսականորեն պատմությունը չի կարող կրկնվել: Իրականությունն այն է որ մեր շուրջ տեղի ունեցողի պատճառը մեր մեջ փնտրելու փոխարեն դա ընդունում ենք որպես պատմական անհրաժեշտություն և որպես մեղավոր ենք նշանակում պատմությունը: Պատմության կրկնվելու նույնիսկ հավանականությունը բացառվում է այն պարզ պատճառով, որ յուրաքանչյուր ժամանակաշրջանին բնորոշ սոցիալ-քաղաքական գործընթացներն անշրջելի են: Պատմությունը ժամանակի հոսքն է, որը հետընթաց չունի:

Ժամանակակից քաղաքակրթության ոգին բնորոշող գիտական ու տեխնոլոգիական աննախադեպ նվաճումները, կեցության գոյաբանական հիմունքների վիրտուալացումը, մարդկային հարաբերությունների այլակերպումներն ու նմանատիպ այլևայլ երևույթները, որոնք այլևս մեր բնական գոյընթացի մշտական ուղեկիցներն են, պահանջում են նորովի իմաստավորել գոյություն ունեցողի, հնարավորի և թույլատրելիի սահմանների հարցերը։ Խնդիրն այն է, որ սրընթաց փոխվող աշխարհում քաղաքակրթական, մարդաբանական ու սոցիոմշակութային սահմաններն ու սահմանագծերն այնքան արագ են փոխվում, կյանքն ինքնին այնքան սահմանազանցական է դարձել, որ երբեմն դժվար է որոշել «այստեղ ու հիմա» ապրող մարդու տարածական ու ժամանակային կոորդինատները։

Սուրեն Ա. Մանուկյան

Ցեղասպանագիտությունը երիտասարդ գիտաճյուղ է, որը ձևավոր- վել է 1980-ականներին: Սակայն, ընդամենը քառասուն տարին բավարար էր, որպեսզի այս գիտաճյուղն իր ուրույն տեղը զբաղեցներ միջգիտակար- գային հումանիտար հետազոտական ուղղությունների շարքում:

Այս հոդվածի շրջանակում փորձ է արվում վերլուծել ցեղասպա- նագիտական հետազոտությունների զարգացումը և ներկայացնել ժամա- նակակից միտումները:

Պատմական ողբերգություն և ահազանգ Հայաստանի Հանրապետության համար

Օտտո Յոհ. Լուխտերհանդտ (Համբուրգ, Գերմանիա)

Շրջանցելով միջազգային իրավունքով ամրագրված ուժի կիրառման արգելքը՝ Ադրբեջանի զինված ուժերը ՄԱԿ-ի Գլխավորասամբլեայի 78-րդ նստաշրջանի ընթացքում (2023 թ. սեպտեմբերի 19-20) ոչնչացրին Արցախի Հանրապետությունը:

Յարգանքի տուրք եւ փորձ՝ ուրուագրելու նրա կեանքն ու գործը (անգլերեն)

Ռուբինա Բ. Փիրումեան (Լոս Անջելես)

Մահը անսպասելի էր եւ առիթ՝ գովեստի ու ափսոսանքի խօսքերի յորձանուտի, որ ողողեց համացանցը: Ռիչըրդ Յովհաննիսեանը արժանի էր այդ անկեղծ դրուատանքին եւ աւելին։ Այս յօդուածի նեղ սահմաններում փորձ է արւում վեր հանելու նրա բեղմնաւոր գործունէութեան անպարագրելի արգասիքը ակադեմական կեանքում եւ հասարակական, քաղաքական ասպարէզներում։

Կրթական էկոլոգիայի խնդիրները հաղթահարելու միջոց

Մարիամ Մ. Կարապետյան

Հայաստանում կրթական բարեփոխումների օրակարգում են բովանդակային և մեթոդական բազմաթիվ խնդիրներ, որոնք լուծելու համար ռազմավարություններ են մշակվում, դասընթացներ են կազմակերպվում։ Ռազմավարությունները, սակայն, հաճախ միայն հռչակագրեր են մնում կիրառման պրակտիկաներն ավելի հիմնավոր դարձնելու համար հետադարձ վերլուծություն ու ինքնանդրադարձ են անհրաժեշտ։ Այս մտահոգություններն են պայմանավորել սույն հոդվածի նպատակը՝ քննարկել բուհական դասավանդման ընթացքում համագործակցային մեթոդների կիրառման կոնկրետ օրինակներ համալսարանական մեկ դասընթացից:

Որպես միջտեքստայնության տիպաբանական տարրեր

Հռիփսիմե Ա. Զաքարյան

Տեքստի ընկալումը տրամաբանական գործընթացի արդյունք է, որը դրսևորվում է ընթերցողի ակնառու-պատկերավոր բառատրամաբանական, ստեղծարար մտածողության միջոցով:

Դավիթ Ռ. Մոսինյան

Խաղաղությունն ու անվտանգությունը վաղուց արդեն մեր կյանքի կարևորագույն չափորոշիչներից են դարձել, քանզի համամարդկային արժեքների շարքում դրանք առաջնային տեղ են զբաղեցնում։ Եվ այնուամենայնիվ, չնայած վերջին տասնամյակներին աշխարհում պատերազմի պատճառած մահացությունների թիվը կրճատվել է, պատերազմական գործողություններն ընդհանուր առմամբ նվազել են, դրանց ուժականությունը ոչ միայն չի թուլացել, այլև ընդգրկումները լայնացել են՝ ընդհուպ մինչև տարբեր հարթակներում ներգրավելով խաղաղ քաղաքացիների:

Արժեքային կողմնորոշումների համատեքստում

Հարություն Տ. Մարության

Հայոց ցեղասպանությունը մեզանում իրավամբ ընկալվում է որպես ջրբաժան իրադարձություն, երևույթ, որն ունեցել է որոշիչ ազդեցություն հայության ճակատագրի վրա մոտ անցյալում ու ներկայում և ունի խորքային, ուղղակի առնչություն նրա ապագայի հետ։ Ուստի Հայոց ցեղասպանության հիշողությունը հայ ինքնության հիմնասյուներից է և, որպես այդպիսին, կարևոր դեր ունի հայոց արժեքային համակարգում, ավելին՝ այն նաև դասավանդման ճանապարհով տվյալ արժեքային համակարգը կերտելու կարևոր գործիքներից է։

Որպէս սոցիալ-հումանիտար միջնորդություն

Մարիամ Մ. Կարապետյան
Մեզանում գիտության զարգացման անհրաժեշտության վերաբերյալ զրույցները պարբերաբար ակտիվանում են՝ զուգորդվելով Հայաստանի տեխնոլոգիական ապագայի, համաշխարհային նշանակության հարցերում իր ներդրումներով արժեքավոր պետություն դառնալու անհրաժեշտության, պետության պաշտպանական համակարգը նոր զինտեխնիկայով համալրելու թեմաների հետ։