Category Archives: ԱՐԽԻՎ

ՀՅ ԴԱՇՆԱԿՑՈՒԹՅԱՆ 1918-1920 ԹԹ. ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ՎԱՎԵՐԱԳՐԵՐԸ – 2013-4

Մաս հինգերորդ: Գերագույն դատական ատյանի թղթածրարները ՀՅԴ անդամների և կառույցների կարգապահական խախտումների մասին

Ավագ Ա. Հարությունյան
1919 թվականի նոյեմբերից իր գործունեությունը ծավալած ՀՅԴ Գերագույն դատական ատյանի նիստերի արձանագրությունների մեջ կարևոր տեղ են զբաղեցնում անհատ դաշնակցականների և կուսակցության մի շարք մարմինների կարգապահական խախտումներին վերաբերող թղթածրարները։

ԱԴՐԲԵՋԱՆԻ ՔԱՅՔԱՅԻՉ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ 1920 ԹՎԱԿԱՆԻՆ – 2013-3

Երևանում ադրբեջանական առաքելության պահնորդների դատական գործը

Վլադիմիր Ն.Ղազախեցյան
Օսմանյան, այնուհետև քեմալական Թուրքիայի հետ գործակցելով՝ Ադրբեջանը 1918-1920 թվականներին քայքայիչ գործու նեություն է իրականացրել Հայաստանի առաջին հանրապետության նկատմամբ՝ այդ աշխատանքների մեջ ներգրավելով Երևանում հաստատված իր լիազոր-ներկայացուցչության դիվանագիտական անձնակազմին: 

ՀՅ ԴԱՇՆԱԿՑՈՒԹՅԱՆ 1918-1920 ԹԹ. ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ՎԱՎԵՐԱԳՐԵՐԸ – 2013-3

Մաս չորրորդ: ՀՅԴ 9-րդ Ընդհանուր ժողովում ընտրված Գերագույն Դատական Ատյանի նիստերի արձանագրությունները

Ավագ Ա. Հարությունյան
Հայաստանի առաջին հանրապետության շրջանում ՀՅ Դաշնակցություն կուսակցության գործունեությունը լուսաբանող պատմական վավերագրերի շարքում առանձնանում են 9-րդ Ընդհանուր ժողովում ընտրված Դատական Նախաքննիչ Հանձնաժողովի իրա վահա ջորդ ՀՅԴ Գերագույն Դատական Ատյանի նիստերի արձանա գրությունները:

ՀՅ ԴԱՇՆԱԿՑՈՒԹՅԱՆ 1918-1920 ԹԹ. ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ՎԱՎԵՐԱԳՐԵՐԸ – 2013-2

Մաս երրորդ: ՀՅԴ 9-րդ Ընդհանուր ժողովում ընտրված Դատական նախաքննիչ հանձնաժողովի արձանագրությունները

Ավագ Ա. Հարությունյան
Հայաստանի առաջին Հանրապետության շրջանում ՀՅ Դաշնակցության գործունեությունը լուսաբանող պատմական վավերագրերի կարևոր բաժինն են կազմում 1919 թ. սեպտեմբեր-հոկտեմբերին կայացած կուսակցության 9-րդ Ընդհանուր ժողովում ընտրված ՀՅԴ Դատական մարմինների աշխատանքներին վերաբերող փաստաթղթերը:

ՀՅ ԴԱՇՆԱԿՑՈՒԹՅԱՆ 1918-1920 ԹԹ. ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ՎԱՎԵՐԱԳՐԵՐԸ – 2013-1

Մաս երկրորդ: Կուսակցության քաղաքական, կազմակերպական եւ քարոզչական աշխատանքներն անկախ Հայաստանում

Ավագ Ա. Հարությունյան
Հայաստանի առաջին Հանրապետության շրջանում ՀՅ Դաշնակցության գործունեության տարբեր կողմերը լուսաբանող պատմական վավերագրերի կարեւոր բաժինն են կազմում 1918-1920 թթ. Կուսակցության ծավալած քաղաքական եւ կազմակերպական աշխատանքներին վերաբերող փաստաթղթերը, ինչպես նաեւ դրանց հանրությանը մատուցած քարոզչական բնույթի նյութերը:

ՀԱՅ–ՎՐԱՑԱԿԱՆ ՍԱՀՄԱՆԱՎԵՃԸ ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐԻ ԼԵԶՎՈՎ – 2012-4

Մաս առաջին։ Միջպետական սահմանի հարցը 1918 թ. հունիս-հուլիսին

Համո Կ. Սուքիասյան
1917 թ. Փետրվարյան հեղափոխությանը հաջորդած ամիսներին, երբ Ռուսաստանում փլուզվում էր միապետական վարչակարգից ժառանգու թյուն մնացած կառավարման համակարգը, հայության շրջանում հույսեր արթնացան, որ լուծում կգտնի նաև Անդրկովկասն ազգային հիմքի վրա վերաբաժանման ենթարկելու առաջադրանքը:

ՀՅ ԴԱՇՆԱԿՑՈՒԹՅԱՆ 1918-1920 ԹԹ. ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ՎԱՎԵՐԱԳՐԵՐԸ – 2012-4

Մաս առաջին։ ՀՅԴ Արևելյան Բյուրոյի 1919 թ. հունիսօգոստոսյան նիստերի արձանագրությունները

Ավագ Ա. Հարությունյան
ՀՅԴ-ն արդեն ավելի քան 120-ամյա պատ մու թ յուն ունի, իսկ Հայաստանի առաջին Հանրապետությունը գոյություն է ունեցել շուրջ 2.5 տարի: Այս ու հանդերձ, նույնիսկ այդ կարճ ժամանակա միջոցում արձանագրված բախտորոշ իրադարձություններն իրենց անջնջելի կնիքն են դրել ինչպես Հայոց պետականության հազարամյակների պատմության, այնպես էլ ՀՅԴ-ի քաղաքականության ու գաղափարախոսության վրա:

ԱՐԵՎԻՔԻ ԳՈՅԵԱՄԱՐՏԸ – 2012-3

Հիմնուած հաղորդագրութիւնների վրայ

Խաչիկ Դանիէլեանց, Դավիթ Դավթեան
Անվանի պատմաբան-բանասեր Մորուս Հասրաթյանը (1902-1979) տասնամյակներշ արունակ իր անձնական արխիվում խնամքով պահպանել է «Արևիքի գոյեամարտը: Հիմնուած հաղորդագրութիւնների վրայ» ձեռագիր փաստաթուղթը, որը վերջերս մեզ է տրամադրել նրա որդին՝ ՀՀ ԳԱԱ Արվեստի ինստիտուտի ճարտարապետության վաժնի վարիչ Մուրադ Հասրաթյանը:

ԱՎԵՏԻՔ ԻՍԱՀԱԿՅԱՆԸ ՔՐԻՍՏԱՓՈՐ ՄԻՔԱՅԵԼՅԱՆԻ ՄԱՍԻՆ – 2012-3

Անտիպ նամակներ ՀՀ Գրականության եւ արվեստի թանգարանի արխիվից

Հովիկ Բ. Գրիգորյան
Դեռևս 1890-ականների վերջերից ՀՅԴ հիմնադիր ու առաջնորդ Քրիստափոր Միքայելյանի և բանաստեղծ Ավետիք Իսահակյանի միջև հաստատվել են մտերիմ ու ջերմ հարաբերություններ, որոնք ազատագրական պայքարի բովում աստիճնաբար վերածվել են գաղափարակից ընկերների փոխադարձ հարգանքի ու անկեղծ բարեկամության:

ՌՈՍՏՈՄԸ ՌՈՒՄԻՆԻԱՅՈՒՄ 1894-1895 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻՆ – 2012-2

Նորահայտ վավերագրեր Ռուսաստանյան կայսրության արտաքին քաղաքականության արխիվից

Մկրտիչ Դ. Դանիելյան (Վանաձոր)
ՀՅԴ պաշտոնաթերթ «Դրոշակի» տպագրության կազմակերպման և կուսակցության կառույցների ստեղծման համար Ռոստոմը (Ստեփան Զորյան) 1890-ական թվականներին ակտիվ գործունեություն է ծավալել եվրոպական մի շարք երկրներում՝ Ռումինիայում, Շվեյցարիայում, Բուլղարիայում: Այդ նպատակով նա սերտ կապեր է հաստատել ինչպես Եվրոպայում բնակվող հայ գործիչների, այնպես էլ օտարերկրացի հեղափոխականների հետ: Ռոստոմի եվրոպական գործունեության դրվագներից մեկն էր նաեւ 1894 թվականի նոյեմբերյան այցելությունը Ռումինիա՝ պարսկահպատակ Վրթանես Փափազյանի կեղծ անձնագրով: