Category Archives: ՔՆՆԱՐԿՈՒՄՆԵՐ

ԷԲԼԱՅԵՐԵՆ ԵՎ ԱՔՔԱԴԵՐԵՆ ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ՀԱՅԿԻ ԵՎ ԻՐ ԵՐԿՈՒ ՏՈՀՄԱՊԵՏԵՐԻ ՄԱՍԻՆ – 2023-3

Սարգիս Գ. Պետրոսյան (Գյումրի)

Որքան էլ ուսումնասիրվել են Հայկ Նահապետի վիպական կերպարը և պատմական Հայկի վերաբերյալ եղած տեղեկությունները, այդուհանդերձ բացեր դեռևս կան։ Շատ հետազոտողներ անտեսել են Ասորիքի Էբլա քաղաք-պետության (մ.թ.ա. III հազ. երրորդ քռորդ) սեպագիր՝ հիմնականում տնտեսական-գործարքային բնույթի կարճ արձանագրությունները։ Այնինչ դրանք վերաբերում են ոչ միայն Հայկ աստծուն և պատմական Հայկին, այլև հայ ժողովրդի կազմավորման օրրան Արմի երկրին և նրա երկու տոհմապետերին

ՁԱՅՆ ԲԱԶՄԱՑ ԿԱՄ ԺՈՂՈՎՐԴԻ ԱՆՍԽԱԼԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ԹԵԶԸ – 2023-2

Ըստ Ղ. Աղայանի «Անահիտ» հեքիաթի

Սերգեյ Ա. Աղաջանյան

Ժողովրդի իմաստնության վերաբերյալ թևավոր խոսքի հավակնությամբ մտքերի պակաս երբեք էլ չի զգացվել: Նույնիսկ ավելին: Այն էլ այնքան, որ դրանցով կազմվել են աֆորիզմների ժողովածուների առանձին բաժիններ: Այդ ասույթների հեղինակները կա՛մ մտավորականներն են, կա՛մ էլ հենց ինքը՝ ժողովուրդը:

ԿԵՂԻԻ ՍԲ ԿԱՐԱՊԵՏ ՎԱՆՔԻ 1475 Թ. ԿՈՆԴԱԿԸ – 2021-3

Որպես Հայաստանի պատմական աշխարհագրության սկզբնաղբյուր 

Գեղամ Մ. Բադալյան
Տարիներ առաջ ամերիկահայ բազմավաստակ գիտնական Ավետիս Սանջյանը «Revue des ètudes Armèniennes» հանդեսի էջերում1 հրատարակեց պատմական Ծոփքի Խորձյան (Խորձեն, Խորձիւն) գավառի հռչակավոր Խլբաշի Սուրբ Կարապետ վանքի 1475 թ. թեմական կոնդակը, որը ստորագրված և կնքված է Ամենայն հայոց կաթողիկոս Արիստակես Բ-ի անունից: Այն պահվում է ԱՄՆ-ի Կալիֆորնիայի համալսարանական ավանի (campus of the University of California, UCLA) գիտահետազոտական գրադարանի Մերձավոր Արևելքի ֆոնդում, որտեղ հավաքված են դեռ 1968 թ. սպահանցի հայտնի բարերար, դոկտոր Կարո Օվեն Մինասյանի կողմից նվիրաբերված տարբեր լեզուներով հազարավոր տպագիր գրքեր, ձեռագիր մատյաններ և արխիվային վավերագրեր:

ՍԱՐԳՈՆ II-Ի Ք.Ա. 714 ԹՎԱԿԱՆԻ ԱՐՇԱՎԱՆՔԻ ԵՐԹՈՒՂԻՆ – 2021-2

Արտակ Ս. Սարգսյան

Ասորեստանի արքա Սարգոն II-ի (Ք.ա. 721-705 թթ.) կառավարման 8-րդ տարում Մաննա և Ուրարտու կատարած արշավանքի երթուղին պատմագիտության առավել վիճահարույց խնդիրներից է: Հարյուր տարուց ավելի ընթացող գիտական բանավեճը 1970-ական թվականներից շարունակվում է նորովի՝ պայմանավորված հյուսիսարևմտյան Իրանում կատարված հնագիտական և տեղագրական նոր հետազոտություններով։

ԹՈՒՐՔԻԱՅԻ ԱՐՅՈՒՆՈՏ ՁԵՌՔԸ ՂԱՐԱԲԱՂՈՒՄ – 2020-2

Շուշիի ջարդերի 100-ամյակի կապակցությամբ

Արմեն Ց. Մարուքյան
1918 թ. սեպտեմբերին թուրքական բանակի հետ Բաքվի հայերի կոտորածներն իրականացնելուց հետո արհեստածին Ադրբեջան պետության իշխանություններն իրենց հանցավոր քաղաքականության գլխավոր թիրախ դարձրին Ղարաբաղի հայ բնակչությանը:

ՀԵՂԻՆԱԿԻ ՆԵՐՔԻՆ ԺԱՄԱՆԱԿԸ ԳԵՂԱՐՎԵՍՏԱԿԱՆ ՊԱՏՈՒՄԻ ՀԱՄԱՊԱՏԿԵՐՈՒՄ – 2020-1

Ա. Դը Սենտ-Էքզյուպերիի «Գիշերային թռիչք» վիպակի օրինակով

Դավիթ Վ. Պետրոսյան
Ժամանակը մարդու մնայուն ուղեկիցն է նրանից դուրս և նրա մեջ: Այս երկու կեցութենական չափումները վաղուց ի վեր բնագետների, իմաստասերների և մշակութաբանների տեսադաշտում են:

ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ՑԵՂԱՍՊԱՆԱԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ՏԻՐՈՒՅԹՈՒՄ – 2019-4

Սեդա Ա. Պարսամյան
«Մշակութային ցեղասպանություն» (Cultural Genocide) եզրույթը սահմանվել է Ռաֆայել Լեմկինի կողմից «ցեղասպանություն» բառեզրի սահմանման հետ միաժամանակ և, իր նախնական բնորոշմամբ, խմբի համակարգված ու դիտավորյալ ոչնչացման՝ ցեղասպանություն հանցագործության բաղկացուցիչ մաս է կազմել:

ԱՍՈՐԵՍՏԱՆԻ ԱՐՔԱ ԹՈՒԿՈՒԼԹԻ-ՆԻՆՈՒՐՏԱ I-Ի (Ք.Ա.1243-1207 ԹԹ.) ԱՐՇԱՎԱՆՔԸ ԿՈՒՏԻ, ՇՈՒԲԱՐԻ ԵՎ ՆԱԻՐԻ – 2019-2

Արտակ Ս. Սարգսյան
Իր գահակալության առաջին տարում Ասորեստանի արքա Թուկուլթի-Նինուրտա I-ի- կուտիների, շուբարեցիների եւ Նաիրի երկրներ կատարած արշավանքի երթուղին դեռեւս ամբողջապէս հստակեցված չէ:

ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԿԱՊԻՏԱԼԸ ԹԻՖԼԻՍՈՒՄ – 2019-1

Վարդան Բ. Եսայան
Թեև 1860 թ. հիմնադրված Ռուսաստանյան կայսրության պետական բանկը 1866 թ. իր բաժանմունքը բացեց Թիֆլիսում, սակայն 19րդ դարի 70-ական թվականներից Թիֆլիսի նահանգում արդյունաբերական ձեռնարկությունների, ֆաբրիկա-գործարանային արտադրության ի հայտ գալու հետ մեկտեղ ստեղծվեցին նաև ամբողջովին տեղական՝ հայկական կապիտալով գործող առաջին բանկային հաստատությունները:

ԲԱՔՎԻ ՀԱՅԵՐԻ 1918 Թ. ՋԱՐԴԵՐԻ ՊԱՏՄԱԻՐԱՎԱԿԱՆ ԳՆԱՀԱՏԱԿԱՆԸ – 2018-3

Արմեն Ց. Մարուքյան
2018 թ. սեպտեմբերի 15-ին, երբ Ադրբեջանի մայրաքաղաք Բաքվում՝ Թուրքիայի ու Ադրբեջանի նախագահների ներկայուցթյամբ, թուրք հեծելազորայինների 1918 թ. համազգեստը հագած Ադրբեջանի սահամանապահ ծառայության մարտիկները հանդիսավորապես անցան 100 տարի առաջ հայերի արյունով ներկված փողոցներով, մեր երկրի արտգործնախարարությունից որևէ գնահատական կամ՝ արձագանք չհնչեց ցեղասպանական ակտը տոնելու բարբարոսական շոուի հետ կապված: