Author Archives: Admin

Երկրի զարգացման հետագա ընթացքը լուսավորող ընդհանուր համա կեցական տեսլականի բացակայությունը հայաստանյան արդի հասարա կու թյան ներսում ինքնութենական ճգնաժամի պատճառ է դարձել։

Արարատ Մ. Հակոբյան
Խորհրդային-ամբողջատիրական վարչակարգի փլուզումից հե տո 1990-ա կաններին հետխորհրդային տարածքում սկսվեց մի շարժում՝ վե րա նայելու և գնա հատելու նախընթաց պատմության առավել մութ, ցավոտ էջերը, որը, սա կայն, իր ավարտին չհասավ քաղաքական հանգամանքների փոփոխության պատճառով: Բայց գիտության բարոյականությունը այսօր ևս պահան ջում է 80 տարիների հեռվից բացահայտել, քննել ու գնահատել ԽՍՀՄում, այդ թվում Խորհրդային Հայաստանում կատարված քաղաքական բռնաճնշումն երը։ Կարևոր է հատկապես 1937 թվականի՝ Մեծ տեռորը խորհրդանշող քաղաքական բռնաճնշումների բարձրակետի իրական պատճառները, կատարման մեթոդաբանությունն ու նրա նում Ի. Ստալինի անձնական մեղքի չափը պարզելու հարցը։

Աղասի Պ. Ազիզեան
1919 թուականի աշնանը անկախ Հայաստանի մայրաքաղաք Երևանում տեղի ունեցած ՀՅ Դաշնակցութեան 9-րդ Ընդհանուր Ժողովը1 պատմա կան և յանդուգն որոշում է կայացնում Մեծ Եղեռնի պատասխանատու երիտթուրք պարագլուխներին ու Արևելեան Անդրկովկասում նրանց քաղա քականութիւնը շարունակած մուսաւաթական ելուզակներին պատժելու մասին, որն այնուհետև պատմութեան մէջ է մտնում «Նեմեսիս» արդարա հատոյց գործողութիւն անուամբ:

Սերգեյ Ա. Աղաջանյան
Մեզնից դուրս ու մեզնից անկախ ֆիզիկական և մետաֆիզիկական իրողու թյուն ները, կեցության հանգամանքները նույնն են բոլորիս համար: Բայց այդ նույնությունը յուրաքանչյուրիս մեջ ուրույն միկրոաշխարհ է դառնում, նաև որոշակիորեն անհատականացած խոսք՝ ըստ դրանք իմաստավորելու մեր անհատականության:

Քնարիկ Ա. Աբրահամեան
Կեանքի գիրք. թերևս այսպէս կարելի է անուանել գրականագէտ Սամուէլ Մուրադեանի «Յովհաննէս Շիրազ բանաստեղծը, մարդը» երկհատոր մենագրութիւնը (2012 և 2016): Ի հա՛րկէ, աշխատութիւնը վաստակաշատ գրականագէտի առ այժմ վերջին ծաւալուն ուսումնասիրութիւնն է. Շիրազը դեռ սպասում է ամբողջական ու սպառիչ գնա հատականի: Խօսքն այստեղ վերաբերում է բանաստեղծի ամբողջական գործերի հրատարակութեա նը:

Ավագ Ա. Հարությունյան
Երևանում ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտի «Մեսրոպ արք. Աշճեան» մատենաշարով հրատարակվել է Արամ Սերգեյի Սայիյանի «Արարա տի 1926-1930 թթ. ապստամբությունը։ Թուրք-քրդական և հայ-քրդական հարաբերությունների ու տարածաշրջանային զարգացումների համա ծի րում» աշխատությունը:

Պետրոս Հ. Դեմիրճյան
Այսօր, երբ, ցավոք, ավարտվել է Սերգեյ Սարինյանի կյանքի, ինչպես ինքն էր սիրում ասել՝ կենսաբանական կամ «սոցիալական ժամանակը», թվում է՝ ավելի հստակ ու ամբողջական են երևում նրա թե՛ մարդկային անհա տական, թե՛ գիտական-ստեղծագործական կեր պա րի էական գծերն ու հատկանիշները:

Լիլիթ Հր. Հովհաննիսյան
Իր 1905 թ. «Կովկասյան նախագծի» մեջ և ապա 1907 թ. չորրորդ Ընդհանուր ժողովում վավերացված կուսակցության ծրագրում ՀՅ Դաշնակցությունը խնդիր էր դրել հասնելու Արևմտյան Հայաստանի լայն ինքնավարությանը՝ օսմանյան պետության սահմաններում, իսկ Արևելյան Հայաստանի համար ձեռք բերել ինքնավարություն Անդրկովկասի դաշնային հանրապետության կազմում, որը լինելու էր «Ռուսաստանի ֆեդերատիվ հանրապետութեան անբաժան մասը, կապւած նրա հետ պետա կան ինքնապաշտպանութեան, դրամական սիստէմի, մաքսի և արտաքին քաղա քա կանութեան խնդիրներով»:

Սարգիս Ռ. Մելքոնյան, Սամվել Ս. Մկրտչյան
Միջնադարյան գրեթե բոլոր հայ մատենագիրները հիշատակում են Է դարի առաջին կեսին Թեոդոսուպոլիս (Կարին) քաղաքում Հայոց Եզր Ա. Փառաժնակերտցի կաթողիկոսի և բյուզանդացիների Հերակլիոս Ա կայսեր մասնակցությամբ տեղի ունեցած մի ժողովի մասին, որի արդյունքում դավանաբանական միություն է կնքվել երկու կողմերի միջև։ Ըստ հայկական սկզբնաղբյուրների՝ այս միությամբ Եզր կա թողիկոսը խաբվել է հույների կողմից և քաղկեդոնականություն է ընդունել՝ հիմք դնելով Հայոց եկեղեցու՝ մոտ մեկ դար տևած քաղ կեդոնական ընթացքին, ինչը կասեցրել է Սբ. Հովհան Օձնեցի հայրապետն իր գործունեությամբ Ը դարում։

Էդիտա Գ. Գզոյան
«Ցեղասպանության հանցագործությունը կանխարգելելու և դրա համար պատժի մասին» կոնվենցիայի երկրորդ հոդվածը, սահմանելով ազգային, էթնիկական, ցեղական կամ կրոնական որևէ խմբի լրիվ կամ մասնակի ոչնչացման մտադրությամբ իրականացվող գործողությունների տեսակները, դրանց թվին է դասում նաև «ե. երեխաների բռնի տեղափոխումը մարդկային մի խմբից մյուսը»: