Author Archives: Admin

Գեղամ Մ. Բադալյան
Ուշմիջնադարյան Տայքի պատմական ժողովրդագրության ուսումնասիրու թյան համար բացառիկ կարևորություն ունի XVI դ. 2-րդ կեսին ստեղծված այն եզակի օսմանյան փաստաթուղթը, որը հայտնի է «Գյուրջիստանի վիլայեթի ընդարձակ հարկացուցակ» («Devter-i mufassal-i vilâyet-i Gürcüstan», այսուհետև՝ «Հարկացուցակ») անունով։ Այն ժամանակին պահվում էր Վրաստանի ազգային թանգարանի արևելյան ձեռագրերի բաժան մունքում, իսկ ներկայումս՝ Վրաստանի ձեռագրերի ազգային կենտրոնում (Ձեռա գրերի ինստիտուտ)։ Նշանավոր արևելագետ, օսմանագետ Սերգի Ջիքիան 1941 թ. և 1947 թ. նախ՝ հրատարակել է այս սկզբնաղբյուրի վրացերեն թարգ մանությունը, ապա՝ արդեն բուն բնագիրը (օսմանյան թուր քերեն)1։

Ելենա Հ. Էթարյան
Չնայած մետահորինվածքը և գրականության ինքնահղումի մյուս ձևերը հա ճախ դիտարկվում են որպես պոստմոդեռնիստական գրականությանը բնորոշ գծեր, այ նուհանդերձ ինքնախորհրդածման դրսևորումն ե րի կարելի է հանդիպել տարբեր դարաշրջաններում, գրական ժան րե րում, ար վես տի զա նազան ճյուղերում:

Դավիթ Ռ. Մոսինյան
Առաջին հայացքից պատմության փիլիսոփայության հնարավորության հարցի բարձրացումը կարող է ավելորդ թվալ, քանզի վա ղուց ար դեն այդ ոլորտում կատարվում են ու սում ասիրություններ, հրատա րակվում են մենագրություններ ու դա սագրքեր։

Երկրի զարգացման հետագա ընթացքը լուսավորող ընդհանուր համա կեցական տեսլականի բացակայությունը հայաստանյան արդի հասարա կու թյան ներսում ինքնութենական ճգնաժամի պատճառ է դարձել։

Արարատ Մ. Հակոբյան
Խորհրդային-ամբողջատիրական վարչակարգի փլուզումից հե տո 1990-ա կաններին հետխորհրդային տարածքում սկսվեց մի շարժում՝ վե րա նայելու և գնա հատելու նախընթաց պատմության առավել մութ, ցավոտ էջերը, որը, սա կայն, իր ավարտին չհասավ քաղաքական հանգամանքների փոփոխության պատճառով: Բայց գիտության բարոյականությունը այսօր ևս պահան ջում է 80 տարիների հեռվից բացահայտել, քննել ու գնահատել ԽՍՀՄում, այդ թվում Խորհրդային Հայաստանում կատարված քաղաքական բռնաճնշումն երը։ Կարևոր է հատկապես 1937 թվականի՝ Մեծ տեռորը խորհրդանշող քաղաքական բռնաճնշումների բարձրակետի իրական պատճառները, կատարման մեթոդաբանությունն ու նրա նում Ի. Ստալինի անձնական մեղքի չափը պարզելու հարցը։

Աղասի Պ. Ազիզեան
1919 թուականի աշնանը անկախ Հայաստանի մայրաքաղաք Երևանում տեղի ունեցած ՀՅ Դաշնակցութեան 9-րդ Ընդհանուր Ժողովը1 պատմա կան և յանդուգն որոշում է կայացնում Մեծ Եղեռնի պատասխանատու երիտթուրք պարագլուխներին ու Արևելեան Անդրկովկասում նրանց քաղա քականութիւնը շարունակած մուսաւաթական ելուզակներին պատժելու մասին, որն այնուհետև պատմութեան մէջ է մտնում «Նեմեսիս» արդարա հատոյց գործողութիւն անուամբ:

Սերգեյ Ա. Աղաջանյան
Մեզնից դուրս ու մեզնից անկախ ֆիզիկական և մետաֆիզիկական իրողու թյուն ները, կեցության հանգամանքները նույնն են բոլորիս համար: Բայց այդ նույնությունը յուրաքանչյուրիս մեջ ուրույն միկրոաշխարհ է դառնում, նաև որոշակիորեն անհատականացած խոսք՝ ըստ դրանք իմաստավորելու մեր անհատականության:

Քնարիկ Ա. Աբրահամեան
Կեանքի գիրք. թերևս այսպէս կարելի է անուանել գրականագէտ Սամուէլ Մուրադեանի «Յովհաննէս Շիրազ բանաստեղծը, մարդը» երկհատոր մենագրութիւնը (2012 և 2016): Ի հա՛րկէ, աշխատութիւնը վաստակաշատ գրականագէտի առ այժմ վերջին ծաւալուն ուսումնասիրութիւնն է. Շիրազը դեռ սպասում է ամբողջական ու սպառիչ գնա հատականի: Խօսքն այստեղ վերաբերում է բանաստեղծի ամբողջական գործերի հրատարակութեա նը:

Ավագ Ա. Հարությունյան
Երևանում ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտի «Մեսրոպ արք. Աշճեան» մատենաշարով հրատարակվել է Արամ Սերգեյի Սայիյանի «Արարա տի 1926-1930 թթ. ապստամբությունը։ Թուրք-քրդական և հայ-քրդական հարաբերությունների ու տարածաշրջանային զարգացումների համա ծի րում» աշխատությունը:

Պետրոս Հ. Դեմիրճյան
Այսօր, երբ, ցավոք, ավարտվել է Սերգեյ Սարինյանի կյանքի, ինչպես ինքն էր սիրում ասել՝ կենսաբանական կամ «սոցիալական ժամանակը», թվում է՝ ավելի հստակ ու ամբողջական են երևում նրա թե՛ մարդկային անհա տական, թե՛ գիտական-ստեղծագործական կեր պա րի էական գծերն ու հատկանիշները: