Author Archives: Admin

Յարութիւն Լ. Քիւրքճեան (Աթէնք)
Հայ գրականութեան միջազգայնացման հարցը արածրծելու համար, կ’առաջադրեմ անոր դրուածքը ճշգրտել հետեւեալ սահմաններով.- Հայ գրականութիւնը եւ համաշխարհային գրական միջավայրի որակային հրամայականները:

Հոկտեմբերի 16-ին Գորիսում՝ Ափյուռքի լրատվամիջոցների ներկայացուցիչների առջեւ ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի ելույթում ներկայացված պատմագիտական ափստեարկների դեմ Ադրբեջանի նախագահի աշխատակազմի ղեկավար Ռամիզ Մեհթիեւի հրապարակած պաշտոնական պատասխանի նկատմամբ վերջին երկու ամիսներին Հայաստանի պատմաբանների դրսեւորած անտարբերությունը վկայում է, որ այսպես շարունակելու պարագայում կարող ենք տանուլ տալ ոչ միայն քաղաքական, տնտեսական, մշակութային մրցակցության մեջ, այլեւ գիտատեսական հարցերում ծավալվող բանավեճում:

Վկայություններ, փաստեր եւ փաստաղթղեր

Անահիտ Խ. Աստոյան
Հայտնի է, որ Մեծ եղեռնի նախօրեին Օսմանյան կայսրության արտաքին եւ ներքին առեւտրում, արդյունաբերական արտադրության մեջ եւ բանկային գործում հայերն ազդեցիկ դիրքեր էին գրավում: Այն փաստը, որ նրանք իրենց ձեռքում էին կտնրոնացրել երկրի տնտեսության կարեւոր լծակները, ապացուցվում է հայկական եւ օտարերկյա աղբյուրներով, նրանց վրա հիմնվող ուսումնասիրություններով եւ Առաջին աշխարհամարտի նախօրեին հայերի տնտեսական վիճակի մասին թուրքական պաշտոնական տվյալներով:

Աբրահամ Գյուլխանդանյանի դատական գործը

Ավագ Ա. Հարությունյան
Նշանավոր քաղաքական ու պետական գործիչ Աբրահաման Գյուլխանդանյանը 19-րդ դարի վերջին – 20-րդ դարի սկզբինհայ ազգային-ազատագրական պայքար ասպարեզ մտած ՀՅԴ Անկախության սերնդի վառ ներկայացուցիչներից մեկն է

Գոհար Գ. Ավագյան, Էմմա Վ. Հովսեփյան
19-րդ դարի վերջին եւ 20-րդ դարի առաջին տասնամյակներին Ռուսատանի զույգ մայրաքաղաքների՝ Պետերբուրգի եւ Մոսկվայի մշակույթի ականավոր գործիչների շարքում Վարդգես Սուրենյանցը ճանաթված դարձավ արվեստի միանգամից մի քանի բնագավառներում:

Ք.Մ.
2010 թ. հուլիսի 28-30-ին ՀՀ ԳԱԱ Արեւելագիտության ինստիտուտում տեղի ունեցավ Երիտասարդ արեւելագետների 31-րդ հանրապետական գիտական նստաշրջանը, որը կարեւոր իրադարձություն էր գիտության ասպարեզ մուտք գործող շնորհալի եւ խոստումնալից երիտասարդների համար:

Ալբերտ Ա. Խառատյան
Հրապարակի վրա է Ռուսաստանի զույգ մայրաքաղաքներում հայ գաղթօջախների ձեւավորման ու կայացման, դրանց հասարակական-քաղաքական, սոցիալական ու մշակութային կյանքի բազմածալ պատմութոյւնն ընդգրկող մենագրությունը, որի հեղինակը ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս Վ.Բարխուդարյանն է:

Ղարաբաղյան հիմնահարցի պատմական ակունքները

Հրանտ Բ. Աբրահամյան
Ադրբեջանի նախկին նախագահ Հեյդար Ալիեւը եւ նրանից իշխանությունը ժառանգած Իլհամ Ալիեւը, ինչպես նաեւ այդ երկրի պատմաբանները, իրավաբաններն ու քաղաքագետները վերջին երկու տասնամյակների ընթաքում համառռրեն փորձում են «ապացուցել», թե իբր արցախահայերը Ղարաբաղ են եկել եւ այդտեղ բնակություն հաստատել 19-րդ դարի 20-ական թվականների վերջերին: Հեյդար Ալիեւը ժամանակին իր կողմից հովանավորվող պատմաբաններին տվել էր երկու հստակ հանձնարարականներ. 1) ապացուցել, որ արցախցիները «Ադրբեջանի տարածք» են եկել 1826-1829 թթ. ռուս-պարսկական պատերազմի հետո եւ 2) մինչե այդ Ղարաբաղի բնակիչները հայեր չեն եղել, այլ «քրիստոնյա աղվաններ», կամ՝ «ուշ աղվաններ»:

Երկրորդ աշխարհամարտում ազատասեր ժողովուրդների հաղթանակի 65-ամյակի առիթով

Քրիստինե Ֆ. Մելքոնյան
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին Թուրքիայի կողմից ֆաշիստական Գերմանիայի օգտին հետեւողականորեն իրականցված այսպես կոչված՝ «ակտով չեզուքության» քաղաքականությունը պատերազմի ավարտից հետո հանգեցրեց խորհրդա-թուրքական հարաբերությունների վատթարացմանը, ինչը նպաստավոր պայմաններ ստեղծեց Հայկական հարցի բարձրացման համար: Արդյունքում՝ երկարատեւ լռությունից հետո, 1945 թվականին առաջ քաշվեց Թուրքիայի կողմից բռնազավթված հայկական հողերի հարցը եւ դարձավ մեծ տերությունների քննարկման առարկա:

Սեւրի պայմանագրի ստորագրման 90-ամյակի առիթով

Արմեն Ց. Մարուքյան
90 տարի է անցել այն պահից, երբ 1920թ. օգոստոսի 10-ին ստորագրվեց Սեւրի պայմանագիրը, իսկ նույն թվականի նոյեմբերի 22-ին հրապարակվեց ԱՄՆ-ի նախագահ Վուրդրո Վիլսոնի՝ հայ-թուրքական սահմանը հստակեցնող իրավարար վճիռը: Իրենց ընդունման պահից այս երկու փաստաթղթերը կարեւոր նշանակություն ունեին Հայկական հարցի արդարացի լուծման համար, եւ ցեղասպանությունը վերապրած հայ ժողովուրդը մեծ հույսեր էր կապում նրանց հետ՝ ակնկալելով պատմական արդարության վերականգնում եւ իր կրած տառապանքների ու կորուստների փոխհատուցում: