Category Archives: ԼԵԶՎԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

Արփինե Մ. Ավետիսյան
Ներսես Լամբրոնացին (1153-1187 թթ.) հայ միջնադարյան գրականության բազմաշնորհ ներկայացուցիչներից է, ով հայտնի է ամենատարբեր ասպարեզներում իր բեղուն գործունեությամբ. նա հեղինակել է ներբողներ, տաղեր, շարականներ, ճառեր, մեկնություններ, կատարել թարգմանություններ:

Լիանա Ս. Հովսեփյան
Մովսես Խորենացու ստեղծագործական ժառանգությունը մշտապես գտնվել է հայ բանասիության ուշադրության կենտրոնում։ Հատկապես նրա «Հայոց պատմությունը» քննության նյութ է ծառայել տարբեր բնագավառների մասնագետների՝ պատմաբանների, աղբյուրագետների, փիլիսոփաների, լեզվաբանների, գրականագետների համար, որոնք տարբեր հայեցակետերով ու նպատակներով զբաղվել են հայ մատենագրության այդ նշանավոր հուշարձանի ուսումնասիրությամբ։

Դավիթ Ս. Գյուրջինյան
Հավաքականությունը հասկացական կարգ է: Իմացական տեսանկյունից հավաքական անունը (գոյականը) ներկայացնում է միասեռ, որոշակի հատկանիմով միավորվող՝ միատեսակ առարկաների (անձ և իր) բազմություն՝ որպես միասնական ամբողջություն: Բայց դա ներկայացվում է «առանց քանակային բնութագրման»:

Դավիթ Ս. Գյուրջինյան
Դարեհ Առաջինի օրոք (մ. թ. ա. 522-486) սկսվեցին հայերի և պարսիկների միջև սերտ հարաբերությունները, որից հետո Հայաստանը և Պարսկաստանը քաղաքականապես և քաղաքակրթորեն մեկ ամբողջություն էին:

Բագրատ Ս. Ներսիսյան,  Կարինե Ժ. Սահակյան
Առաջին հայացքից կարող է տարօրինակ թվալ, որ երկար ժամանակ լռության մատնված այս հարցը դարձնում ենք քննության առարկա: Սակայն բանն այն է, որ հոլովների հարցում բանավիճողների ճնշող մեծամասնությունը նշել է, որ բանավեճը դեռ ավարտված չէ, քանի որ տարակարծությունները պահպանվում են:

Վարդան Զ. Պետրոսյան
Հին հայերենի ձայնորդ հնչույթնե րը՝ լ (l), ղ (ł), մ (m), ն (n), ռ (r), ր (r), յ (y/i̭), ւ (w/ṷ), ընդհանուր առմամբ հ.-ե. ձայնորդական համակարգի ռեֆլեքսներն են, միայն թե, ի տարբերություն հ.-ե. նախալեզվի ձայնորդ ների, որոնց, երիտքերականների ժամանակներից ընդունված ըմբռնման համաձայն, բնորոշ է եղել ինչպես բաղաձայնական (ոչ վանկարար), այնպես էլ ձայնավորական (վանկարար) գործառույթը, ապա հին հայերենի ձայնորդներից այդպիսի գործառույթ վերագրվում է միայն յ (y/i̭) և ւ (w/ṷ) կիսաձայններին, որոնք կարող էին լինել երկբարբառի և եռաբարբառի (ըստ իս՝ երկբարբառակերպի և եռաբարբառակերպի) բաղադրիչ:

Յուրի Ս. Ավետիսյան
Գրական լեզվի զարգացումը բարդ ու հակասական գործընթաց է: Կատարվող փոփոխությունների ու տեղաշարժերի մի մասը, որպես կանոն, են թարկվում է լեզվական օրինաչափություններին և լեզվի զարգացման տրա մաբանությանը: Օրինակ` գրական հայերենում ձայնեղ բաղաձայնների համար սովորական է դառնում գրային արտասանությունը:

Վարդան Զ. Պետրոսյան
Հին հայերենի եռաբարբառային կազմություններին համաժամանակյա հայեցակետով անդրադարձել են գրեթե բոլոր հայերենագետները, որոնց հետաքրքրել են առհասարակ հին հայերենի հնչույթաբանության հարցերը, իսկ պատմական հայեցակետով առանձին դիտարկումները, որոնք արտացոլում են եռաբարբառային կազմությունների հնչույնափոխության դեպքերը, վերաբերում են գրաբարից աշխարհաբար անցման հոլովույթին (Մ. Աբեղյան, Հ. Աճառյան, Է. Աղայան, Ա. Աբրահամյան, Ս. Ղազարյան, Հ. Մուրադյան և այլք), հետևաբար դուրս են թողնում այդ կազմությունների ծագման հարցը: Հին հայերենի եռաբարբառային կազմություններից միայն եայ-ի ծագման վերաբերյալ նկատառումներ են հայտնել Հ. Պե դերսընը, Գ. Ջահուկյանը և Ա. Աբ րա համյանը:

Աշոտ Ս. Աբրահամյան
Միևնույն տեքստի երբեմն իրարից խիստ տարբերվող մեկնաբանություն ների առաջացման հիմքը միայն անհատական հոգեբանական կամ մտա ծողական առանձնահատկությունները, գիտելիքների պաշարը կամ պատկերացումների շրջանակը, համոզմունքները կամ նախասիրությունները չեն:

Աշոտ Ս. Աբրահամյան
Ոչ միայն փիլիսոփաներին ու ֆիզիկոսներին, այլև ուրիշ գիտություն ների ներկայացուցիչներին երբևէ չի հաջողվել անտարբեր մնալ տարածության և ժամանակի նկատմամբ: