Category Archives: ՀԻՄՆԱՔԱՐԵՐ

Տիգրան Ռ. Եփրեմյան
Արդի աշխարհակարգի ձևավորումը մեկնարկել է հարդյունս 1648 թ. Վեստֆալյան պայմանագրերի, որոնցով շահագրգիռ պետությունները կնքեցին ոչ թե հերթական խաղաղությունը, այլ մշակեցին համակեցութային նորմերի և հարաբերությունների նոր հարացույց ու համակարգ հիմնված երեք հիմնական սկզբունքների վրա՝ պետական ինքնիշխանության սկզբունք, ինքնիշխան պետությունների իրավահավասարություն և ինքնիշխան պետությունների ներքին գործերին չմիջամտելու պարտավորություն:

Սլավի-Ավիկ Մ. Հարությունյան
Ներկայումս լավ հայտնի է և գործնականորեն ընդունված, որ նախնադարյան մշակույթը ուներ սինկրետիկ բնույթ, որտեղ անխզելի միասնության մեջ գոյակցում էին արվեստի՝ ոչ միայն հետագայում առաջացած ինքնուրույն տեսակների սաղմերը (պարը, երգեցողությունը, պոեզիան, թատերականացված գործողությունները և այլն), այլև բարոյականությունը, մոգությունը, կրոնական հավատալիքները, կենցաղը և այլն:

Լիանա Ս. Սարգսյան
Ճիշտ հարաբերությունների ձևավորման և անմիջական շփման համար լեզվական գիտելիքների պաշարը, իհարկե, անհրաժեշտ նախապայման է, բայց միակը չէ: Զրույցն արվեստ է, որին տիրապետելու համար անչափ կարևոր են ոչ միայն լեզվա կան գիտելիքները, այլև էթիկետի կանոնների իմացությունն ու կիրառությունը: Էթիկետը երեք բաղկացուցիչների ամբող ջությունն է` արտաքին տեսք, վարվե ցողություն և խոսք. սրանք զգա լիորեն փոխկա պա կցված են և փոխլրացնում են միմյանց:

Դավիթ Ռ. Մոսինյան
Ա. Շոպենհաուերն ասում է, որ ամբողջ աշխարհի գոյությունը կախված է առաջին բացված աչքից, եթե նույնիսկ այն պատկանում է միջատի: Համանմանորեն՝ պատմության գոյությունը կախված է այն ամրագրող գիտակցությունից:

Սիրանուշ Գ. Հովհաննիսյան
Անկախ իր կամքից գոյություն ունեցող աշխարհը իրերի բազմություն է: Բազմության մեջ իրերի միջև որոշակի հարաբերություններ են գործում՝ իրենց հերթին առաջ բերելով իրադարձություններ: Իրադարձությունը մեկից ավելի իրերի միջև առաջացող հարաբերությունն է կամ արդեն ձևավորված հարաբերության զարգացումը: Որոշ իրեր գոյություն ունեն իրարից անկախ, և կան նաև իրեր, որոնցից մեկի գոյությունը մյուսի գոյության պատճառ, նախապայման կամ հետևանք է:

Ֆրանկ Ռ. Անկերսմիթ
Լուսավորականությունից սկսած՝ պատմագիտության առջև դրվեց «հսկիչ» հարց. ինչպե՞ս է հնարավոր պատմագիտական գիտելիքը: Հարցին զուգահեռ, ըստ էության, առաջադրվեց պատմության վերակառուցելիության պատգամը, այն է՝ պատմագիտական գիտելիքը հնարավոր է, եթե հնարավոր է պատմության վերակառուցումը

Ռոմիկ Խ. Քոչարյան
Վիլհելմ Դիլթայը (1833-1911 թթ.) իր գիտական հետաքրքրություններով և ըստ այդմ՝ իր ստեղծագործություններում ընտրված գիտական թե մաների խնդրակարգերի ու կատարումի քննախոհական մշակումներով և իսկության բացահայտումներով ներկայանում է որպես մշակույթի պատմաբան, փիլիսոփայության պատմության մեջ «կյանքի փիլիսո փայության» ակադեմիական ուղղությունը ներկայացնող մտածող, իսկ հումանիտար գիտությունների մեթոդաբանության վերաբերյալ խորհր դա ծություն ներում նաև՝ փիլիսոփայական հերմենևտիկայի տեսաբան:

Գևորգ Ս. Խուդինյան
19-րդ դարի վերջին և 20-րդ դարի առաջին տասնամյակների եվրոպական պատմագիտությա ինքնատիպ դեմքերից մեկն էր իր հրատարակած դասագրքերի միջոցով պատմության տեսական հիմնխնդիրների վերաբերյալ գիտելիքների որոշակի ու հստակ համակարգ ձևավորած Էռնեստ Բերնհայմը (1850-1942):

Հանս-Գեորգ Գադամերի «ունիվերսալ հերմենևտիկայի» հղացքի ծանրակետերը

Աշոտ Վ. Ոսկանյան
«Գոյություն և ժամանակ»-ում Հայդեգերն ասում է. «Ներկայությունը կարող է ավանդությունը հայտնաբերել, պահպանել և հետևել նրան բացորոշ ձևով: Ավանդության հայտնաբերումը և բացորոշումն այն բանի, թե ինչ է այն «հաղորդում» և ինչպե՛ս է հաղորդում, կարող է վերցվել որպես ինքնուրույն խնդիր»:

Մաս առաջiն: Յոհան Դրոյզենը եւ նրա «Իստորիկան»

Գեւորգ Ս. Խուդինյան
Պատմությունը պատմագիտության է վերածվում ան պահից, երբ պատմագետը անցյալի մասին իր ձեռք բերած փաստերի քննությունը խարսխում է որոշակի տեսական գիտելիքների եւ դրանց կիրարկման սկզբունքների վրա: