Category Archives: ԳԻՏԱԳՈՐԾՆԱԿԱՆ

Հայրենիքի փրկության կոմիտեի կողմից պետական փողերի իրացման հարցի շուրջ

Արարատ Մ. Հակոբյան
Հայ պատմագրության մեծ մինչ օրս վիճահարույց է մնացել 1921 թ. Փետրվարյան ապստամբության պարտությունից հետո Հայրենիքի փրկության կոմիտեի կողմից Երեւանից դուրս բերված պետական փողերի հետագա ճակատագրի հարցը:

Արտակ Վ. Մաղալյան
Գաղտնիք չէ, որ ադրբեջանական պատմագրությունը տարիներ շարունակ ջանք ու եռանդ չի խնայել Հայոց պատմությունը խեղաթյուրելու եւ ծուռ հայելու մեջ ներկայացնելւո համար: Եվ նման պատմահենության հիմնական թիրախներից մեկը եղել է Արցախ-Ղարաբաղում հայոց պետականության ուշմիջնադարյան դրսեւորումների՝ Խամսայի մելիքությունների պատմությունը:

Կրկին Ռամիզ Մեհթիևի «գլուխգործոցի» մասին

Արտաշես Ի. Շահնազարյան
Ադրբեջանի Հանրապետության նախագահի աշխատակազմի ղեկավար Ռամիզ Մեհթիեւի ստորագրությամբ 2010 թ. հոկտեմբերի 29-ին հրապարակված «Գորիս-2010.աբսուրդի թատրոնի տարեշրջանը» խորագրով «հակադարձումը», որի լույս աշխարհ գալու համար առիթ էր դարձել Գորիսում 2010 թ. հոկտեմբերի 16-ին Սփյուռքի լրատվամիջոցների ներկայացուցիչների առջեւ Հայաստանի Հանրապետության նախագահ Սերժ Սարգսյանի ելույթը, արդեն արժանացել է հայ պատմագիտության փաստարկված պատասխանին:

Թուրքական փաստաթղթերի և հրապարակումների լուսաբանմամբ

Անուշ Ռ. Հովհաննիսյան
2005 թ. Թուրքիայի կադաստրային վարչությունը ձեռնամուխ եղավ իր գերատեսչության շրջանակում գտնվող օսմանյան շրջանի փաստաթղթերի թուրքացման, թվայնացման, իսկ հետագայում՝ Պետական գլխավոր արխիվային վարչությանը հանձնելու TARBIS ծրագրին:

Ղարաբաղյան հիմնահարց

Ինքնորոշման եւ տարածքային ամբողջականության սկզբունքների դիտանկյունից

Ալեքսանդր Ս. Մանասյան
2013-ի փետրվարին կլրանա 20 տարին այն օրվանից, երբ ԽՍՀՄ քաղաքական օրակարգում որպես ներքին հարց հայտնվեց Ղարաբաղյան հիմնախնդիրը: 1991-ին՝ ԽՍՀՄ լուծարումից անմիաջապես հետո, արդեն զինված բախման տեսք ստացած Ղարաբաղյան հիմնախնդիրը միջազգայնացվեց: Նրա կարգավորումը հայտնվեց ԵԱՀԽ/ԵԱՀԿ հովանու ներքո:

Ղարաբաղյան հիմնահարցի պատմական ակունքները

Հրանտ Բ. Աբրահամյան
Ադրբեջանի նախկին նախագահ Հեյդար Ալիեւը եւ նրանից իշխանությունը ժառանգած Իլհամ Ալիեւը, ինչպես նաեւ այդ երկրի պատմաբանները, իրավաբաններն ու քաղաքագետները վերջին երկու տասնամյակների ընթաքում համառռրեն փորձում են «ապացուցել», թե իբր արցախահայերը Ղարաբաղ են եկել եւ այդտեղ բնակություն հաստատել 19-րդ դարի 20-ական թվականների վերջերին: Հեյդար Ալիեւը ժամանակին իր կողմից հովանավորվող պատմաբաններին տվել էր երկու հստակ հանձնարարականներ. 1) ապացուցել, որ արցախցիները «Ադրբեջանի տարածք» են եկել 1826-1829 թթ. ռուս-պարսկական պատերազմի հետո եւ 2) մինչե այդ Ղարաբաղի բնակիչները հայեր չեն եղել, այլ «քրիստոնյա աղվաններ», կամ՝ «ուշ աղվաններ»:

ՂԱՐԱԲԱՂՅԱՆ ՀԻՄՆԱՀԱՐՑԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ԱԿՈՒՆՔՆԵՐԸ

Արտակ Վ. Մաղալյան
Հայոց թագավորության անկումից հետ Հայկական լեռնաշխարհի մի շարք անառիկ վայրերում առկա մանր իշխանությունները պահպանեցին իրենց կիսանկախ գոյությունը ողջ միջնադարի ընթացքում: Այդ կիսանկախ իշխանություններից առավել հզորը Արցախի մելիքություններն էին, որոնց էլ վիճակված էր մեծ դեր խաղալ ուշ միջնադարի հայոց պատմության մեջ:

«Ցեղասպանության հանցագործության կանխարգելման եւ դրա համար պատժի մասին» ՄԱԿ-ի 1948թ. դեկտեմբերի 9-ի կոնվենցիայի դրույթների կիրառելիության հարցի շուրջ

Վլադիմիր Դ. Վարդանյան
Մինչեւ 1948թ. դեկտեմբերի 9-ի «Ցեղասպանության հանցագործության կանխարգելման եւ դրա համար պատժի մասին» կոնվենցիայի ընդունումը ցեղասպանությունն արգելող ունիվերսալ (համընդհանուր) միջազգային իրավական համաձայնագիր գոյություն չուներ:

Սեդա Ք. Գասպարյան
Բառապաշարը լեզվի ամենահարուստ գանձարանն է, ըստ էության՝ լեզվի հարստության չափանիշ: Բառերի օգնությամբ է, որ մարդը ճանաչում է աշխարհը, սովորում մտածել, արտահայտել իր մտքերն ու մտահոգությունները, հույզերն ու ապրումները:

«Ուշ աղվանների» առասպելը

Հենրիկ. Ս. Սվազյան
1918-ի միայն պատմության թատերաբեմում հայտնված «Ադրբեջան» պետության եւ դրա հիման վրա «ադրբեջանցի» արհեստածին անունը ստացած կովակսյան թաթարների համար որեւէ կերպ հնարավոր չէր գտնել Լեռնային Ղարաբաղի եւ հայկական այլ տարածքների բռնազավթման «պատմական հիմնավորում»՝ Հայաստանի ու հայ ժողովրդի բազմադարյան պատմության հետ համեմատության ճանապարհով: