Category Archives: ՀԻՇՈՂՈՒԹՅՈՒՆ

Թովմաս Գ. Պողոսյան
Ջիվանին ոչ միայն աշուղական բանաստեղծությանը բնորոշ գեղար վեստական այլաբանություններով է անդրադարձել հայ ժո ղովրդի քաղաքական ճակատագրին վերաբերող հարցերին, այլև գրել է 19-րդ դարի վերջին քառորդի և 20-րդ դարասկզբի հայ ազ գա յինազատագրական պայքարի ու ինքնապաշտպանական մար տե րի հերոս ներին նվիրված մի շարք ուշագրավ գործեր:

Մաս առաջին։ Սիմոն Զավարյանի եւ Հովհաննես Թումանյանի սրտակից բարեկամությունը

Սուսաննա Գ. Հովհաննիսյան
Երկու մեծ լոռեցիների՝ Սիմոն Զավարյանի և Հովհաննես Թումանյանի ազգային – հասարակական գործունեությունը 20-րդ դարասկզբի հայ քաղաքական կյանքի ուշագրավ էջերից է։ Զավարյանը Լոռու Այգեհատ գյուղից էր, Թումանյանը՝ Դսեղից։ Զավարյանը մեծ էր ընդամենը 4 տարով (1865 և 1869), սակայն 10 տարի շուտ հեռացավ կյան քից, ուստիև նրանց մահվան տարելիցների միջև (1913 և 1923) ուղիղ մեկ տասնամյակ է ընկած։

Ա. Հ.
1960-ականները նշանավորվեցին Խորհրդային Հայաս տանի և ողջ աշխարհի հայության վերազարթոնքով, որի գագաթ նակետը Հայոց ցեղասպանության 50-ամյա տարելիցի հա մազգային ոգե կոչումն էր 1965 թվականին:

Հարություն Տ. Մարության
Ցեղասպանության սարսափները վերապրած ցանկացած էթնիկ ընդհանրություն ժամանակի ընթացքում բախվում է իր համար նոր եւ անսովոր երեւույթների, որոնց թվին է պատկանում ցեղասպանության «զոհի բարդույթը»: Մեզանում այն ունեցել է ինչպես անձնական, ընտանեկան, նույնպես եւ հասարակական դրսեւորումներ ու առանձնահատկություններ ինչպես նոր ձեւավորված Սփյուռքում, այնպես էլ Խորհրդային Հայաստանում:

Եվրոպական խորհրդարանի 1987 թ. հունիսի 18-ի որոշման 25-ամյակի առիթով

Արմեն Ց.Մարուքյան
Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման գործընթացում կարևոր նշանակութ յուն ունեն միջազգային պաշտոնական կազմակեր պությունների կողմից այդ հանցագործութ յանը տրված գնահատականները, որոնցից առանձնահատուկ է 1987 թ. հունիսի 18-ին Եվրախոր հըրդա րանի ընդունած` «Հայկական հարցի քաղաքական լուծ ման մասին» բանաձևը:

Սամվել Ա. Պողոսյան
Հայ պատմագրության մեջ Սևրի պայմանագիրը լուսաբանվել է հիմնականում Արևմտյան Հայաստանին վերաբերող հոդվածների մասով, իսկ Կիլիկիայի կարգավիճակի հարցը գրեթե ամբողջությամբ մատնվել է անուշադրության: Ընդունված տեսակետ է, որ այդ պայմանագրով Կիլիկիան ամբողջությամբ զիջվել է Թուրքիային, ինչը չի համապատասխանում իրականությանը:

Սայաթ-Նովայի ծննդյան 300-ամյակի առթիվ

Միխայիլ Ա. Կոկժան
Գրիգոր Նարեկացուց հետո, որն այդքան վեր բարձրացրեց հայ պոեզիայի նշաձողը, հաջրոդ վեց դարերի ընթացքում, որոնք ամենևին էլ զուրկ չէին գրական բարձր ձեռքբերումներից, հնարավոր չէ գտնել «Մատեան ողբերգութեան» բանաստեղծական խոսքից ավելո խոր և առինքնող օրինակներ:

Տպագիր և ձեռագիր օրինակների համեմատական քննություն

Վարդան Գ. Դևրիկյան
Առաջին հայ տպագրիչը մեր պատմության եւ մշակույթի այն երախտավորներից է, ում մասին կենսագրական տեղեկություններ չեն պահպանվել: Իր իսկ գրած հիշատակարանից իմանում ենք, որ նրա անունը Հակոբ է եղել, սակաայն իրեն «Մեղապարտ» անվանելուց բացի նա ոչ մի կենսագրական տեղեկություն չի հայտնում:

Հայկական տպագրության 500-ամյակի առթիվ

Սասուն Մ. Հարությունյան
Մարդկության պատմության ընթացքում կատարված կարեւորագույն հայտնագործություններից մեկը տպագրության գյուտն է, որը հեղաշրջում առաջացրեր քաղաքակրթության զարգացման մեջ:

Մուրադ Մ. Հասրաթյան
1961 թվականին, երբ լրացավ մայրաքաղաք Անիի 1000-ամյակը, Խորհրդային Հայաստանում այդպես էլ չնշվեց այդ հիշարժան տարեթիվը եւ միայն անցյալ տարի՝ 2011 թ., արդեն անկախ Հայաստանում ոգեկոչվեց միջնադարյան Հայաստանի հռչակավոր մայրաքաղաքի 1050-ամյակը: