Category Archives: ՀԻՇՈՂՈՒԹՅՈՒՆ

Դավիթ Վ. Պետրոսյան
Միֆական մտածողությունը Մ. Գալշոյանի ստեղծագործության մեջ առանցքային դեր ունի, ոստի բանակն է նրա առկայությունը ոչ միայն հեղինակի գեղարվեստական, այլեւ հրապարակախոսական գործերում: Իր ակնարկներում, էսսեներում Գալշոյանը, բովանդակային ու թեմատիկ նպատակադրումից ելնելով, հաճախ է տրվում միֆաստեղծման մղումներին, որոնք նրա հրապարակումներից շատերում ի հայտ են բերում միֆական-գեղագիտական կառույցի մի շարք ուշագրավ կողմեր:

Ստորագրման 90-ամյակի առիթով

Արմեն Ց. Մարուքյան
Հայ իրավական միտքը վաղուց է արձանագրել այն փաստը, որ 1921 թ. Մոսկվայի  ու Կարսի պայմանագրերը ստորագրվել են միջազգային իրավունքի նորմերի ու սկզբունքների կոպիտ խախտումներով: Հայաստանի անկախության վերականգնումից հետո պայմաններ են ստեղծվել նման գնահատականները ակադեմիական ոլորտից միջազգային քաղաքականոթյան ասպարեզ տեղափոխելու համար:

Ակադեմիկոս Մկրտիչ Ներսոսյանի ծննդյան 100-ամյակի առիթով

Ալբերտ Ա. Խառատյան
Հայոց նոր պատմության հիմնահարցերի վերաբերյալ ակադեմիկոս Մ. Ներսիսյանի հարցադրումներն ու մեկնաբանությունները խորհրդահայ պատմագրության համար ունեցել են ուղենշային նշանակություն՝ իրենց նորովի մոտեցումներով, դրանք առաջադրելու եւ լուծելու զարմանալի պարզությամբ, ինչը պատմական ճշմարտության բացահայտման երաշխիքն է:

Մեծ վիպասանի ծննդյան 175-ամյակի առիթով

Վազգեն Հ. Սաֆարյան
Րաֆֆին հայ գրականության համար առանցքային Խորենացի-Աբովյան գաղափրական շարժման շարունակությունն էր, որի միջոցով գրականությունը ստանձնեց ազգի գոյաբանության բաղադրեիչը լինելու առաքելությունը:

Երկրորդ աշխարհամարտում ազատասեր ժողովուրդների հաղթանակի 65-ամյակի առիթով

Քրիստինե Ֆ. Մելքոնյան
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին Թուրքիայի կողմից ֆաշիստական Գերմանիայի օգտին հետեւողականորեն իրականցված այսպես կոչված՝ «ակտով չեզուքության» քաղաքականությունը պատերազմի ավարտից հետո հանգեցրեց խորհրդա-թուրքական հարաբերությունների վատթարացմանը, ինչը նպաստավոր պայմաններ ստեղծեց Հայկական հարցի բարձրացման համար: Արդյունքում՝ երկարատեւ լռությունից հետո, 1945 թվականին առաջ քաշվեց Թուրքիայի կողմից բռնազավթված հայկական հողերի հարցը եւ դարձավ մեծ տերությունների քննարկման առարկա:

Սեւրի պայմանագրի ստորագրման 90-ամյակի առիթով

Արմեն Ց. Մարուքյան
90 տարի է անցել այն պահից, երբ 1920թ. օգոստոսի 10-ին ստորագրվեց Սեւրի պայմանագիրը, իսկ նույն թվականի նոյեմբերի 22-ին հրապարակվեց ԱՄՆ-ի նախագահ Վուրդրո Վիլսոնի՝ հայ-թուրքական սահմանը հստակեցնող իրավարար վճիռը: Իրենց ընդունման պահից այս երկու փաստաթղթերը կարեւոր նշանակություն ունեին Հայկական հարցի արդարացի լուծման համար, եւ ցեղասպանությունը վերապրած հայ ժողովուրդը մեծ հույսեր էր կապում նրանց հետ՝ ակնկալելով պատմական արդարության վերականգնում եւ իր կրած տառապանքների ու կորուստների փոխհատուցում:

Կ. Պոլսի «Ազատամարտ» օրաթերթի 100-ամյակի առիթով

Մարիամ Վ. Հովսեփյան
«Ազատամարտը» 20-րդ դարի սկզբներին բուռն վերելք ապրող հայկական մշակույթի ամուր հիմքերի վրա ձեւավորված այն օրաթերթն էր, որն իր շուրջը համախմբեց արեւմտահայ, մասամբ նաեւ՝ արեւելահայ մտավորականության ընտրանուն:

Սուսաննա Գ. Հովհաննիսյան
Նոր ժամանակների հայ մշակույթի երկու խորհրդանիշերը դարձած մեծագույն արվեստագետների՝ Հովհաննես Թումանյանի ու Կոմիտասի տարեկից եւ բախտակից ընկերներ դառնալու փաստը արտացոլում էր 20-րդ դարում հայությանը բաժին ընկած ցավի ու տառապանքների մեծ խորհուրդը, որը նրանք խորապես ընկալեցին իրենց ողջ գիտակցական կյանքում եւ հանճարեղորեն արտացոլեցին սեփական ստեղծագործություններում:

Ընդունման 90-ամյակի առիթով

Արարատ Մ. Հակոբյան
Հայաստանի առաջին Հանրապետության անկախության հռչակումից հետո նորանկախ Հայոց պետականության միջազգային-իրավական կարգավիճակը հստակեցրած ամենակարեւոր փաստաթուղթը 1919թ. մայիսի 28-ի «Միացյալ Հայաստանի անկախության հայտարարման ակտն» էր:

Ծննդյան 130 և մահվան՝ 90-ամյակի առիթով

Արմեն Ս. Ասրյան
Անհնար է պատկերացնել նոր ժամանակներում Հայոց անկախ պետկաանության վերականգնման փաստը, առանց վերհիշելու եւ արժեւորելու Արամ Մանուկյանի կյանքն ու գործը: Հայոց պատմության էջերում իբրեւ «Արամ Մանուկյան» հավերժացած ազգային եւ պետական գործիչը 1879 թ. մարտի 19-ին Լեռնային Ղարաբաղի Շուշի մայրաքաղաքում ծնված Սարգիս Հովհաննիսյանն է: