Category Archives: ԳՐԱԽՈՍՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

ԾԱՆՐԱԿՇԻՌ ՆԵՐԴՐՈՒՄ ՀԱՄԵՄԱՏԱԿԱՆ ՑԵՂԱՍՊԱՆԱԳԻՏՈՒԹԵԱՆ ԱՍՊԱՐԵԶՈՒՄ

Tessa Hofmann, Der Genozid an den indigenen Christen des Osmanischen Reiches: Armenier, Griechen, Syro-Aramäer/Assyrer/Chaldäer։ eine ausführliche Dokumentation mit drei Modulen von je neun Unterrichtseinheiten

«Քրիստոնեայ բնիկ ժողովուրդների ցեղասպանութիւնը Օսմանյան կայսրութեան մէջ. հայեր, յոյներ, սիրիացի-ա- րամէացիներ/ասորիներ/քաղդէացիներ»

Ժիրայր Ա. Քոչարեան (Բեռլին, Գերմանիա)

Որպէս ցեղասպանագէտ եւ իրաւապաշտպան Թեսսա Հոֆմանը հայտնի է Գերմանիայի սահմաններից էլ դուրս. 45 տարիների ընթացքում նա հրատարակել է բազում գրականութիւն՝ որպէս հեղինակ եւ խմբագիր հանդէս գալով բազմաթիվ երկրներում։
Թեսսա Հոֆմանի վերջին գիրքը՝ 381 էջանոց աշխատութիւնը ուղղուած է ընթերցողների երկու խմբի. մի կողմից՝ այն ծառայում է որպես մանրամասն փաստաթուղթ եւ ընդհանուր ներածութիւն օսմանցիների գործադրած ցեղասպանութեան ընթացքի եւ բաղադրիչների մասին։ Իր երկրորդ մասում աշխատութիւնը պարունակում է երեք մոդուլ՝ ընդգծելով յատկապէս դպրոցներում կամ մեծահասակների կրթութեան մէջ հայերի, յոյների եւ արամէացիների բնաջնջման պատմութեան ուսուցման առանձնայատկութիւնները, ինչպէս նաեւ նմանութիւնները։

ԱԶԳԱՅԻՆ-ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՈՐԾՉԻ ՀՈԻՇԵՐԸ «Անցեալի յուշեր», Զաքար Եօլեան. Կազմողներ՝ Ա. Ազիզեան, Ա. Սիմոնեան; Եր., «Լուսակն», 2023, 612 էջ:– 2024-1

Մհեր Ա. Հարությունյան

ՀՅ Դաշնակցության ու Հայաստանի Հանրապետության պատմության մեջ անջնջելի հետք թողած նշանավոր ազգային-պետական գործիչ Զաքար Յոլյանի՝ ժամանակի մամուլում լույս տեսած հոդվածներն ու հուշագրությունները տարիների ընթացքում հավաքվել ու մանրակրկիտ ծանոթագրություններով նորերս հրատարակվել են Աղասի Ազիզյանի և Աշոտ Սիմոնյանի կազմած ստվարածավալ գրքում:

ՀԱԿՈԲ ՄՈՎՍԵՍ. «ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹՅՈՒՆԸ՝ ՈՐԴԻՆ ՄԱՐԴՈՒ» – 2023-4

Սուրեն Ս. Աբրահամյան

Հետազոտության վերլուծական նյութը արդի հայ պոեզիայի
անուններից մեկի՝ Հակոբ Մովսեսի «Գրառումների» երեք գրքերն
են, որոնք լույս են տեսել 2015, 2017 և 2018 թվականներին: Գրառումները որքան ծավալուն են, նույնքան էլ արդիական՝ համաշխարհային և հայ գեղագիտական մտքի յուրացման, արդի հայ
պոեզիայի, երաժշտության, հասարակական մտքի զարգացման տեսանկյունից: Հակոբ Մովսեսի գրառումների աշխարհայեցությունը, թեև բարդ է և ունի հայեցության հոգևոր ըմբռնում, բայց տարաբնույթ նյութը, լինեն համաշխարհային թե հայ պոեզիայի, փիլիսոփայական և գեղագիտական համակարգերի, հասարակական ըմբռնման, թե այլ հարցադրումներ, որոնք ծագում են արդի աշխարհի մշակութային հարցադրումների ոլորտից, քննվում է բանաստեղծի փորձառության տեսանկյունից:

ԱԼԵՔՍԱՆԴՐ ԽԱՏԻՍՅԱՆԻ ԺԱՌԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ԱՄԲՈՂՋԱՑՈՒՄԸ – 2023-3

Ալեքսանդր Խատիսյան. անտիպ գործեր, նամակներ, նյութեր և փաստաթղթեր, աշխ.՝ Վլադիմիր Հարությունյանի

Արարատ Մ. Հակոբյան

Պատմության մեջ նշանակալի հետք թողած անհատ գործիչների ստեղծած հարուստ ժառանգության գիտական ուսումնասիրությունը, արժևորումն ու հրապարակումը պատմագիտական հետազոտության իրականացման պարտադիր պայմանն է: Այդ տեսանկյունից դրվատանքի արժանի գործ է կատարել մաթեմատիկոս, գիտությունների դոկտոր Վլադիմիր Հարությունյանը:

Երուանդ Փամպուքեան, Հ. Յ. Դաշնակցութեան ծածկանուններու բառարան (անձնանուններ, տեղանուններ, թուանշանային ծածկագրեր) – 2023-2

Արարատ Մ. Հակոբյան

Վաստակաշատ պատմաբան Երվանդ Փամբուկյանն իր տասնամյակների գիտահետազոտական աշխատանքների ընթացքում տարբեր սկզբնաղբյուրներից՝ արխիվային փաստաթղթերից, նամակագրությունից, հուշագրություններից, մամուլից, բարեխղճորեն հավաքել և ընթերցողի դատին է հանձնել ինքնատիպ մի աշխատություն, որը ՀՅ Դաշնակցության գործիչների, կառույցների ու նրանց գործունեության վայրերի ծածկանունների (pseudonyms) համահավաք ներկայացման առաջին փորձն է:

ԱՆՆԱԼՆԵՐԻ ԴՊՐՈՑԻ ՊԱՏՄԱԳԻՏԱԿԱՆ ՀԱՅԵՑԱԿԱՐԳԸ – 2023-1

(Հովհաննիսյան Ս., Աննալների դպրոցը և պատմության գրության կերպերը, Եր., «Սարգիս Խաչենց • Փրինթինֆո», 2022, 312 էջ)

Դավիթ Ռ. Մոսինյան

Հայոց պատմությունն էական, առանցքային բաղադրիչ ու դիտանկյուն է եղել հայկական մշակույթը հասկանալու և հայկական ինքնությունն ըմբռնելու համար։ Սակայն հատկապես 20-րդ դարասկզբից սկսած և առանձնապես խորհրդայնացումից հետո շարադրված հայոց պատմությունը քննադատական սուր հայացքի նշանառության տակ է հայտնվում, քանի որ ի զորու չի լինում ներկայացելու կամ վերկայացնելու հայկականության խորքերը։

ԳԵՐՄԱՆԱՑԻ ՀԱՅԱԳԵՏԻ ԿՈԹՈՂԱՅԻՆ ԱՇԽԱՏՈՒԹՅՈՒՆԸ – 2022-3

Jürgen Gispert, Armenien gestern und heute – „Die Aschen der Opfer schlagen in unseren Herzen“. Zu einer Theorie der armenischen Memorialkultur

Աշոտ Ն. Հայրունի

Գերմանացի ազգագրագետ և հայագետ դր. Յուրգեն Գիսպերտի անունը վաղուց է, ինչ հայտնի և սիրված է հայագիտական և պատմագիտական հանրույթի կողմից:

Թաներ Աքչամ, Երիտթուրքերի գործած ոճիրը մարդկության դեմ – 2022-2

Հայոց ցեղասպանությունը և էթնիկ զտումները Օսմանյան կայսրությունում

Արմեն Ց. Մարուքյան
Հայկական հարցի և Հայոց ցեղասպանության պատմության տարբեր հիմնահարցերով, հայ հետազոտողներից բացի, զբաղվել են նաև օտարազգի, այդ թվում՝ թուրք մասնագետներ, որոնց պայմանականորեն կարելի է բաժանել թուրքական պաշտոնական և ոչ պաշտոնական տեսակետների կողմնակիցների:

ԿՐԿԻՆ ՄԱԿԱՐԵԱՆԻ «ԳՐԱԿԱՆԱԳԻՏՈՒԹԵԱՆ ՏԻՐՈՅԹՆԵՐՈՒՄ» – 2022-1

Քնարիկ Ա. Աբրահամեան
Ընթերցողի սեղանին է վաստակաշատ գրականագէտ Ալբերտ Մա- կարեանի նոր՝ «Գրականագիտութեան տիրոյթներում» յօդուածների ժողովածուն, որը հեղինակի գիտական նախասիրութիւնների եւ նորի ու անսովորի փնտռտուքի վկայութիւնն է:

ԱՐԺԵՔԱՎՈՐ ՄԵՆԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ – 2021-4

Սեյրան Գրիգորյան, Վահագն Դավթյանի պոեմները

Ժենյա Ա. Քալանթարյան

Գրականությունը ստեղծվում է որոշակի ժամանակում ու որոշակի միջավայրում՝ փորձելով ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն արձագանքել տվյալ ժամանակին հուզող հարցերին։