Author Archives: Admin

ԳՈՅԱԲԱՆՈՒԹՅԱՆ ՄՏԱԿԱՐԳՈՒՄԸ ԸՍՏ ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԹՈՒՄԱՆՅԱՆԻ – 2022-4

Արամ Գ. Ալեքսանյան

Փիլիսոփայության պատմաբանները 19-րդ դարը համարում են բնագիտության դար, քանի որ այդ ժամանակաշրջանի մտածողության մեջ և հետազոտություններում գրեթե բացառիկ տիրապետություն է ձեռք բերում բնագիտական մեթոդը։

ՊԱՏԿԵՐԱՎՈՐՄԱՆ-ԱՐՏԱՀԱՅՏՉԱԿԱՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐԸ ՈՐՊԵՍ ՆԵՐԻՄԱՍՏԻ ԱՐՏԱՀԱՅՏՄԱՆ ՈՃԱԿԱՆ ՀՆԱՐԱՆՔՆԵՐ – 2022-4

Քննություն նոր լույսի ներքո

Միրանուշ Է. Կեսոյան

Պատկերավորման-արտահայտչական միջոցները խոսքն ազդեցիկ, տպավորիչ, պատկերավոր դարձնող, հարստացնող ոճական հնարանքներ են: Լեզվաբանության մեջ դրանք մեծ մասամբ քննվել են հենց այդ տեսանկյունից: Սակայն դրանք ունեն մի յուրօրինակ գործառույթ ևս, այն է՝ կարող են ծառայել ոչ բացահայտ,
թաքնված, այսինքն՝ ներակա իմաստների արտահայտմանը:

ԱՍՏՎԱԾԱՇՆՉՈՒՄ ՀԻՆ ՀԱՅԵՐԵՆԻ ՍՏՈՐԱԴԱՍԱԿԱՆ ԵՂԱՆԱԿԻ ԿԻՐԱՌՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՔՆՆՈՒԹՅՈՒՆ – 2022-4

Հունարեն բնագրի համեմատությամբ

Սարգիս Ռ. Ավետյան

Այժմ լայնորեն ընդունված տեսակետի համաձայն՝ հին հայերենն ունեցել է բայական երեք եղանակ՝ սահմանական, հրամայական և ստորադասական։ Սրանցից սահմանականի և հրամայականի եղանակային կարգավիճակը որևէ առարկություն չի հարուցում։
Մինչդեռ ստորադասականի վերաբերյալ հայերենագիտության մեջ
մինչ օրս միասնականություն չկա։

ՐԱՖՖԻՆ ԵՎ ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ ԲԱՆԱՀՅՈՒՍՈՒԹՅՈՒՆԸ – 2022-4

Աշոտ Ն. Հայրունի

19-րդ դարի լուսավորական շարժման «Վերադարձ դեպի ժողովրդական արժեքները» նշանաբանը հայ իրականության մեջ առավել հրամայաբար էր հնչում՝ թելադրված ազգային-քաղաքական անմխիթար կացությամբ: Օտար կեղեքիչների՝ ազգային խտրականությամբ օրինականացված կամայականություններով, ֆիզիկական
բնաջնջման սպառնալիքով և նոր տնտեսական հարաբերություններով ներդրված օտարամուտ բարքերով բնորոշվող ժամանակաշրջանում ազգային ինքնաճանաչման խնդիրը հայ առաջավոր մտքի ոգորումների առանցքն էր: «Ով որ իր անցյալը չի մոռանում, ներկայի մասին նա կարող է հոգալ»,- հայտարարում էր «Կայծերի» հերոսը:

ԹՌՉՈՒՆԻ ԱՅԼԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ՄԻՋՆԱԴԱՐՅԱՆ ՀԱՅ ՏԱՂԵՐԳՈՒԹՅԱՆ ԱՇԽԱՐՀԻԿԱՑՄԱՆ ՀԻՄՔՈՒՄ – 2022-4

(Հովհաննես Սարկավագից մինչև Մկրտիչ Նաղաշ)

Ալա Ա․ Խառատյան

Աշխարհայացքի փոփոխության տարրերի առկայացումը գրականության մեջ վաղուց շեշտադրել է Մանուկ Աբեղյանը, սակայն
երևույթի ճիշտ ընկալմանն ու գնահատմանը և հետագայում դրա
ուսումնասիրությանը ինչ-որ տեղ խանգարել է խորհրդային համակարգի գաղափարախոսության աթեիստական կամ հակաեկեղեցական բնույթը:

 

 

ԽՈՐՀՐԴԱՅԻՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ 1920-1922 ԹԹ. «ԱՆԿԱԽՈՒԹՅԱՆ» ՄԱՍԻՆ – 2022-4

ԽՍՀՄ կազմավորման 100-ամյակի առթիվ

Արարատ Մ. Հակոբյան

2022 թ. դեկտեմբերի 30-ին լրանում է ԽՍՀՄ կազմավորման
100-ամյակը, որն այդ իրադարձությանը մինչ օրս տրված տարբեր և
հաճախ իրարամերժ գնահատականների ու արժևորումների ամփոփման պահն է: Այս համատեքստում կարևոր է հանգուցալուծել
մեզանում շարունակվող բանավեճը Հայաստանի անկախության
կորստյան ժամկետների շուրջ։ Խորհրդային և անգամ հետխորհրդային հայ պատմագրության մեջ պահպանվում է այն համոզումը, որ
Հայաստանի առաջին հանրապետության անկումից հետո՝ մինչև 1922
թ. դեկտեմբերի 30-ին ԽՍՀՄ կազմի մեջ մտնելը, Հայաստանն անկախ երկիր է եղել։ 

 

 

 

ՀՅ ԴԱՇՆԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆՆ ԱՌԱՋԱՎՈՐԱՍԻԱԿԱՆ ԵՎ ԱՐԵՎԵԼԱԵՎՐՈՊԱԿԱՆ ԵՐԿՐՆԵՐԻ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԵՐՈՒՄ 19-ՐԴ ԴԱՐԻ ՎԵՐՋԵՐԻՆ-20-ՐԴ ԴԱՐԻ ՍԿԶԲՆԵՐԻՆ – 2022-4

Մաս երկրորդ։ ՀՅԴ եվրոպական քարոզչությունը և «Pro Arménia»-ի ծնունդը

Գևորգ Ս. Խուդինյան

1895 թ. մայիսի 11-ին մեծ տերությունների ընդունած բարենորոգումների ծրագրի արթնացրած հույսերի ու դրանց հաջորդած 1895-1896 թթ. դաժան կոտորածների առաջ բերած հուսալքության մթնոլորտում ՀՅ Դաշնակցության Կովկասի, Ռուսաստանի ու Պարսկաստանի մարմինների 1896 և 1897 թթ., այսպես կոչված, տարեկան ընդհանուր ժողովներում
աստիճանաբար ուրվագծվեց, իսկ փոքր-ինչ ուշ՝ 1898 թ. գարնանը տեղի ունեցած երկրորդ ընդհանուր ժողովում վերջնականապես ձևակերպվեց ՀՅԴ եվրոպական քարոզչության
քաղաքական ծրագիրը։ Դրա իրականացման գործիքակազմի ընտրության խնդիրը սկզբում դիտարկվում էր «Դրոշակի» խմբագրությունն ընդարձակելու և այն «Դաշնակցութեան արտասահմանեան ներկայացուցիչ-բիւրօ»-ն դարձնելու սահմանափակ առաջադրանքի տիրույթում։

ԽԱՂԱՂՈՒԹՅՈՒՆԸ ՈՐՊԵՍ ՊԱՏՈՒՄ ԵՎ ԻՐՈՂՈՒԹՅՈՒՆ – 2022-4

Դավիթ Ռ. Մոսինյան

Խաղաղությունն ու անվտանգությունը վաղուց արդեն մեր կյանքի կարևորագույն չափորոշիչներից են դարձել, քանզի համամարդկային արժեքների շարքում դրանք առաջնային տեղ են զբաղեցնում։ Եվ այնուամենայնիվ, չնայած վերջին տասնամյակներին աշխարհում պատերազմի պատճառած մահացությունների թիվը կրճատվել է, պատերազմական գործողություններն ընդհանուր առմամբ նվազել են, դրանց ուժականությունը ոչ միայն չի թուլացել, այլև ընդգրկումները լայնացել են՝ ընդհուպ մինչև տարբեր հարթակներում ներգրավելով խաղաղ քաղաքացիների:

ԼՈՒՍԱԲԱՑԻՑ ԱՌԱՋ ԽԱՎԱՐԸ ԹԱՆՁՐԱՆՈՒՄ Է – 2022-4

Քանի որ 2022 թվականի ընթացքում Հայաստանը ռուս-թուրքական առևտրի հարթակից վերածվել էր թուրք-ադրբեջանական միակողմանի քայլերի ասպարեզի, 2020 թ. նոյեմբերի 9-ի հայտարարագիրն աստիճանաբար սկսել էր ծառայել մեր տարածաշրջանում Մեծ Թուրանի միջուկը ձևավորելու ծրագրերին։