Author Archives: Admin

ՄԱՅԻՍ 28-Ն ԻԲՐԵՎ ՓՈՐՁԱՔԱՐ – 2018-1

Հայաստանի Հանրապետության 100-ամյակի ոգեկոչման արարողությունները խոստանում են դառնալ այն յուրահատուկ «լակմուսի թուղթը», որն առարկայորեն ի ցույց է դնելու ոչ միայն պետականության գաղափարի հանդեպ յուրաքանչյուրս հարգանքի աստիճանը, այլև մեր ներկա հանրապետության ինքնուրույնության և ինքնիշխանության չափը:

ՍՈՒՐԲ ՂԱԶԱՐԻ ՄՇՏԱՆՈՐՈԳ ԼՈՒՅՍԸ – 2017-4

Վարդան Գ. Դևրիկյան
18-րդ դարը սկսվեց Մխիթարյան միաբանության հիմնադրումով և Սյունիքում ու Արցախում բռնկված ազատագրական շարժմամբ: Ինչպես գրում է Մխիթարյան հայրերից Հ. Ս. Արամյանը. «Հայաստանի լեռներէն կը ժայթքէին զոյգ հրաբուխներ, որոնց ջերմութիւնը պիտի հրավառէր հայ միտքն ու սիրտը և ոյժ պիտի տար հայ բազուկին՝ ցնցելու բռնակալութեան ու ստրկու թեան լուծը»:

ՆԻՒԹԵՐ ՏԵՂԱՀԱՆՈՒԹԵԱՆՑ ԵՒ ԿՈՏՈՐԱԾՆԵՐՈՒ ՊԱՏՄՈՒԹԵԱՆ ՀԱՄԱՐ – 2017-4

Արամ Ա. Անտոնեան
Հրատարակութեան պատրաստեց եւ առաջաբանն ու ծանոթագրութիւնները գրեց՝ Միհրան Ա. Մինասեան

Հետագայ էջերով հրատարակութեան կու տանք պոլսահայ ծանօթ գրող, պատմաբան, խմբագիր, երգիծանկարիչ, մանկավարժ, ազգային-հասարակական և մշակութային գործիչ Արամ Անտոնեանի (Կ. Պոլիս 1875 – Փարիզ 1952) անտիպ վկայութիւնները Ռաս Իւլ Այնի ահաւոր կոտորածներուն մասին:

Ժենյա Քալանթարյան, Քննադատությունն իբրև գործնական գրականագիտություն։ Ուսումական ձեռնարկ, Եր.։ ԵՊՀ հրատ., 2017, 209 էջ – 2017-4

Տիգրան Ս. Սիմյան
Հայ բանասերի սեղանին է դրված երկար սպասված բոլորովին նոր հա րացույցի կամ մտածողության մեջ տեղադրվող մի ուսումնական ձեռնարկ, որը հնարավորինս բացահայտում է տվյալ ոլորտի կամ տեսական առարկայի պրոբլեմատիկ դաշտը։

ԴԵՐՍԻՄԸ 1920 Թ. ԹՈՒՐՔ – ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՊԱՏԵՐԱԶՄԻ ՕՐԵՐԻՆ – 2017-4

Արամ Ս. Սայիյան
Հայաստանի առաջին Հանրապետության ու ողջ հայության համար ճա կատագրական 1920 թ. աշնանը քեմալական հրոսակների դեմ զինյալ պայքարի դրոշ էին պարզել նաև Դերսիմի քրդերը1, բայց նույն թշնամու դեմ մարտնչող երկու ճնշված ժողովուրդները այդպես էլ չկարողացան միավորել իրենց ուժերը՝ հնարավորություն տալով առանձին-ա ռանձին պարտության մատնել իրենց, ինչի արդյունքը եղավ ՀՀ անկումը և Դերսիմի քրդերի ազատագրական պայքարի հերթական դրսևորման՝ Քոչգիրիի ապստամբության ծանր պարտությունը։

ԱՐԱՄ ՄԱՆՈՒԿՅԱՆԻ ԱՆՀԱՏԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ՈՐՊԵՍ ՊԱՏՄԱԿԵՐՏ ԳՈՐԾՈՆ – 2017-4

Արմեն Ա. Ասրյան
Աշխարհի տարբեր ժողովուրդների, այդ թվում և հայ ժողովրդի պատ մության բեկումնային պահերին ասպարեզում հայտնվել են անհատներ, որոնք վճռական ազդեցություն են ունեցել իրադարձությունների ընթացքի վրա և իրենց կամային որոշումների ու քայլերի միջոցով պատմության զար գացմանը հաղորդել են այլ ընթացք, քան այն կարող էր ունենալ, և դրանով իսկ դարձել են պատմակերտ գործիչներ: Հայոց Նոր պատմության մեջ այդպիսի անհատականություն է Հանրապետության հիմնադիր Արամ Մանուկյանը (Սարգիս Հարությունի Հովհաննիսյան – 1879-1919):

ԲԱԲԵԼՈՆԱԿԱՆ ՍԱՏՐԱՊՈՒԹՅՈՒՆՆ ԱՔԵՄԵՆՅԱՆ ՊԱՐՍԿԱՍՏԱՆԻ ՎԱՐՉԱԿԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳՈՒՄ – 2017-4

Հովհաննես Գ. Խորիկյան
Մ. թ. ա. 545-539 թվականներին` արևելաիրանական և միջինասիական տարածքների նվաճումից հետո, պարսիկներն անմիջապես ձեռնամուխ են լինում Բաբելոնիայի գրավմանը: Համաձայն Քսենոփոնի` մ. թ. ա. 539 թվականին ասորեստանցիներին և բաբելոնացիներին նվաճում է Կյուրոս Բ-ն1, որը նույնանում է Դիոդորոս Սիկիլիացու Նինոսին: Ընդ որում, «Կյուրոպեդիա»-ում Կյուրոսի կողմից Ասորեստանի նվաճումը որոշակիորեն համապատասխանում է Հերոդոտոսի «Բաբելոնիայի լոգոսին»` պատմությանը:

ԱՍՈՐԵՍՏԱՆԻ ԱՆԿՄԱՆ ԽՈՐԵՆԱՑՈՒ ԵՎ ՍԵԲԵՈՍԻ ՏԱՐԲԵՐԱԿՆԵՐԸ – 2017-4

Ռուսլան Ա. Ցականյան
Մ. թ. ա. VII դարի վերջին քառորդում սկսված ասուրաբաբելոնյան հակամարտությունը շատ արագ վերածվեց ասուրական և հակաասուրական խմբավորումների միջև պայքարի՝ ընդգրկելով ամբողջ Մերձավոր Արևելքը՝ Հայկական լեռնաշխարհից մինչև Եգիպտոս ու արևելամիջեր կրա ծովյ ան ավազանից մինչև Իրանական բարձրավանդակ: Մ. թ. ա. 626-610 թթ. ըն թացքում բաբելացիներին հաջողվեց մեկը մյուսի հետևից գրա վել ասուրական նահանգները, մ. թ. ա. 614 թ.՝ նախկին մայրաքաղաք Աշշուրը, ապա մ. թ. ա. 612 թ.՝ մայրաքաղաք Նինվեն և զավթել բուն Ասորեստանի ողջ տարածքը:

Ա. ՄԻԿՈՅԱՆ ԿՈՒՍԱԿՑԱԿԱՆ-ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՈՐԾՉԻ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ՀԱՐՑԻ ՇՈՒՐՋ – 2017-4

Արարատ Մ. Հակոբյան
Վերջին շրջանում մեզանում աշխույժ քննարկումների նյութ են դարձել խորհրդային ժամանակաշրջանի հայազգի բոլշևիկ գործիչների՝ Ա. Ամիրյանի, Ս. Կասյանի, Ա. Միկոյանի և մյուսների անունով կոչվող փողոցները, արձանները, հուշատախտակները անվանափոխելու կամ նորերի տեղադրման հարցերը: Հանրային և նույնիսկ իշխանական մակարդակ նե րով բանավեճի պատճառ դարձած նման թեմաներից մեկն էլ խորհրդային ականավոր կուսակցական-պետական գործիչ Անաստաս Միկոյանի արձանը Երևանի կենտրոնում տեղադրելու հարցն է: