Author Archives: Admin

Արարատ Մ. Հակոբյան

Մոսկվայի 1921 թ. մարտի 16-ի (իրականում՝ մարտի 18-ի) ռուս-թուրքական «բարեկամության և եղբայրության» պայմանագրի 100-ամյակի առթիվ լույս տեսնող սույն հոդվածի նպատակն է արդի իրողությունների լույսի տակ ընթերցողին ներկայացնել հայ հասարակությանն այսօր էլ հուզող հետևյալ հարցերը՝

1. Մոսկվայի պայմանագրի նախապատմությունը։
2. 1920 թ. թուրք-հայկական և 2020 թ. Արցախյան պատերազմների
համեմատությունը։
3. Մոսկվայի 2-րդ խորհրդաժողովի դիվանագիտական նախապատրաստումը։
4. Հայաստանի պատվիրակության՝ խորհրդաժողովին մասնակցության հարցը։
5. Մոսկվայի արձագանքը Հայաստանի «Տեղեկատու զեկուցագրին»։
6. Մոսկվայի պայմանագրի բնույթը։
7. Սուրմալուի գավառի ճակատագիրը։
8. Նախիջևանի հարցը։

Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմի հետևանքով մեր գոյատևման հին հենասյուները խարխլվել են, իսկ նորերը դեռևս չեն ձևավորվել, ուստի հայտնվել ենք ինքնության խոր ճգնաժամի մեջ։

Հետահայաց տնտեսաքաղաքական համադրումներ թագավարակի և Արցախյան երկրորդ պատերազմի համապատկերին

Ատոմ Շ. Մարգարյան
ԽՍՀՄ փլուզումը և Հայաստանի Հանրապետության անկախության հռչակումը, լինելով չափազանց կարևոր երկրի ինքնիշխանության վերականգման ու զարգացման հնարավորությունների առումով, միևնույն ժամանակ մեզ համար լրջագույն մարտահրավերների սկիզբը դարձան։

Ռազմական գործողությունները Կովկասյան ճակատում 1914 թ. հուլիսից մինչև 1916 թ. ապրիլի 26-ը
Տետր 9։ 1916 թ. հունվարի 27-ից մինչև փետրվարի 27-ը

Ռուբեն Օ. Սահակյան
Թովմաս Նազարբեկյանի հուշերի 9-րդ տետրում ներկայացվում են 1916 թ. հունվարի 27-ից մինչև փետրվարի 27-ը տեղի ունեցած մարտական գործողությունները, որոնք ավարտին հասցրին Կովկասյան ռազմաճակատում սկիզբ առած արմատական բեկումը:

Եւ Իրանի ազերիախօս շրջանների հարցը

Սարգիս Մ. Մկրտչեան
Խորհրդային Միութեան փլուզումով 1991 թվականին անկախացած Ադրբեջանի Հանրապետութեան եւ Իրանի Իսլամական Հանրապետութեան փոխյարաբերութիւններն անցած 30 տարիների ընթացքում ունեցել են իրենց մակընթացութիւններն ու տեղատուութիւնները, որոնց հիմքում ընկած է եղել ձգողականութեան եւ վանողականութեան գործոնների բարդ հակադրությունն ու համադրութիւնը։

Ռեգինա Ա. Գալուստյան
Տեսակների` գոյության համար մղվող հավերժական պայքարում «ամենաուժեղի/ամենահարմարվածի գոյատևումը» սոցիալ դարվինիզմի առանցքային գաղափարն է: Տերմինն առաջին անգամ գործածել և հիմնավորել է անգլիացի սոցիոլոգ Հերբերտ Սպենսերը 1852 թ. հրատարակած «Բնակչության տեսություն՝ հիմնված կենդանիների բազմացման ընդհանուր օրենքի վրա» հոդվածում: Այստեղ նա խոսում է նաև էվոլյուցիայի մասին, բերում օրինակներ կենդանաբանությունից, դրանք մարդկային տեսակին վերագրելով` կատարում եզրահանգումներ:

Ծննդյան 200-ամյակի առթիվ

Վարդան Գ. Դևրիկյան
Ալիշան ստեղծագործողի մեջ ոչ միայն զարմանալիորեն զուգակցվում, այլև իրար էին միախառնված բանաստեղծն ու գիտնականը, ուստի հայագիտական ուսումնասիրություններում որպես սկզբնաղբյուր օգտագործելով մեր մատենագրությունը, նա՝ իբրև բանաստեղծ, չէր կարողանում զսպել իր հիացմունքը՝ այն արտահայտելով համապատասխան բնորոշումներով: Հայ միջնադարյան մատենագրությունը Ալիշանին հետաքրքրում էր պատմաբանասիրական տեսանկյունից, իսկ քննության ընթացքում էլ նա չէր կարողանում մնալ սառը հետազոտողի դերում:

Անի Ս. Հակոբյան
Հայտնի է, որ հայ ավանդական երաժշտությունն ունի երեք հիմնական ճյուղ՝ գեղջկական, քաղաքային ֆոլկլոր և գուսանական-աշուղական արվեստ: Նշված ճյուղերը, լինելով հայ ժողովրդի ստեղծագործության արգասիք, միևնույն ժամանակ միմյանցից տարբերվում են իրենց ավանդականության աստիճանով, մեղեդու ծավալման տրամաբանությամբ, ձայնակարգային հենքով, մտածողությամբ և այլ ցուցիչներով:

Մաս երրորդ։ Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցին (Ս. Հեղինեի եկեղեցի)

Մայքլ Է. Սթոուն (Երուսաղեմ), Խաչիկ Ա. Հարությունյան
Ս. Հարության տաճարի հնամենի և գողտրիկ շինություններից է հայոց Ս. Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցին, որը գտնվում է տաճարի արևելյան մասում՝ «Հանդերձից բաժանման խորան» անունը կրող փոքրիկ մատուռից ընդամենը մի քանի քայլ հեռավորության վրա, որտեղից կամարակապ նեղլիկ մուտքից սկիզբ առնող և աստիճանաբար լայնացող սանդուղքներն իջնում են դեպի եկեղեցու ընդարձակ սրահը:

Ռոմիկ Խ. Քոչարյան, Անահիտ Ռ. Ջիջյան
Սոցիալական գիտությունը տեսա-գործնական իմաստություն է՝ մարդկային ինքնության ու կյանքի՝ անձնավորյալ կենսակերպի ու ընդհանուր կենսակարգի, մշակույթի՝ ստեղծարար ու հոգածու գործունեության, առաքինակարգ կատարելագործման հնարավորությունների հոգեկեցույց ու կենարար իմաստության խորհրդիմացություն և կենագործում: