Author Archives: Admin

Նանե Ս. Մովսիսյան
Էթնիկ ինքնությունն ազգային ինքնության հիմնաքարերից է: Այն սահմանվում է և՛ կենսաբանական, և՛ սոցիալական, և՛ հոգեբանական, և՛ մշակութային մի շարք բաղադրիչների միջոցով: Տարածքային, արյունակցական, սոցիալական, մշակութային միևնույն միջավայրը, իր հերթին ձևավորելով էթնիկության որոշակի դաշտ, նպաստում է մտածողության, աշխարհայացքի, արտաքին և ներքին միջավայրի հետ փոխհարաբերման իմպերատիվների կազմավորմանը, ձևավորում ուրույն հոգեկերտվածք: Վերջինիս կարևորագույն տարրը էթնիկ ինքնագիտակցությունն է, որն արտացոլում է էթնոսն ինքնին՝ «Ես»-ի և «Մենք»-ի էթնիկ հայեցակարգերի և պատկերների միջոցով: Այն ամփոփում է էթնոսի պատկերացումներն ու գնահատականը իր և այլոց մասին:

Լիանա Ս. Հովսեփյան
Մովսես Խորենացու ստեղծագործական ժառանգությունը մշտապես գտնվել է հայ բանասիության ուշադրության կենտրոնում։ Հատկապես նրա «Հայոց պատմությունը» քննության նյութ է ծառայել տարբեր բնագավառների մասնագետների՝ պատմաբանների, աղբյուրագետների, փիլիսոփաների, լեզվաբանների, գրականագետների համար, որոնք տարբեր հայեցակետերով ու նպատակներով զբաղվել են հայ մատենագրության այդ նշանավոր հուշարձանի ուսումնասիրությամբ։

Ժենյա Ա. Քալանթարյան
1989 թ. լույս տեսավ արձակագիր Վահագն Գրիգորյանի «5-րդ փողոց» վերնագրով վիպակների ու պատմվածքների ժողովածուն: Սակայն դա ամենևին էլ չէր նշանակում, թե իբրև գրքի վերնագիր ընտրված «5-րդ փողոց» արտահայտությունը նորություն էր Գրիգորյանի արձակում:

Ռուսլան Ա. Ցականյան
Ասորեստանի պետական կառուցակարգում առանցքային նշանակություն ունեցող երևույթներից էր զանգվածային տեղահանությունների ու վերաբնակեցումների քաղաքականությունը (nas/šāḫu), որը դարձել էր Ասորեստանի արտաքին ու ներքին քաղաքականության բնորոշ առանձնահատկությունը:

Սարգիս Գ. Պետրոսյան (Գյումրի)
Հին հույներին քաջ ծանոթ էր Յասոնի և Մեդեայի առասպելը, մասնավորապես նրա այն դրվագը, որտեղ խոսվում է Ոսկե գեղմի համար Յասոնի՝ դեպի Կողքիս Արգոնավով ձեռնարկած նավարկության մասին: Վերջինս հայտնի էր նաև նշանավոր աշխարհագետ Ստրաբոնին, որն ավանդել է մյուս մատենագիրների հաղորդածից առանձնացող մի տարբերակ: Ըստ դրա՝ Յասոնի հետ Արգոնավում եղել է նաև թեսալացի Արմենոսը՝ Արմենիա// Հայաստանի անվանադիրը: Ստրաբոնի աշխատության ներքոբերյալ հատվածները քաղել և թարգմանել է Հ. Աճառյանը:

Ռոմիկ Խ. Քոչարյան
Անահիտ Ռ. Ջիջյան
Համաշխարհի (ունիվերսումի) ճանաչողության և քննախորհրդածությամբ ճշտիմացության խնդրակարգում կենտրոնական ու առանցքային հիմնախնդիր է ամենայն գոյի որպես այդպիսին գոյության հարցադրությունն ու իմացահայտումը:

Հայաստանում 2018 թվականի գարնանը տեղի ունեցած թավշյա հեղափոխությունից հետո մեր պետության կառավարման շատ քիչ ոլորտներում են նշմարվել լուրջ բարեփոխումների իրականացման մտադրություններ և դրանց համապատասխանող՝ ռազմավարական նպատակների ու առաջնահերթությունների հստակեցման փորձեր։

Սարգիս Ռ. Մելքոնյան
Այս հրապարակմամբ շարունակում ենք 1943-1952 թթ. Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոս Գարեգին Ա. Հովսեփյանին նվիրված մեր հոդվածաշարը, որի առաջին մասը տպագրվել է «Վէմ» հանդեսի նախորդ համարում: Դրանովմ մանրամասնությամբ անդրադարձել ենք հայրենի Արցախում, Սբ. Էջմիածնում և Գերմանիայում Գարեգին Հովսեփյանի երկարամյա ուսումնառության տարիներին (1877-1897 թթ.)՝ զուգահեռաբար ներկայացնելով նաև այդ ընթացքում ապագա հայրապետի ծավալած գիտական գործունեությունը:

Ռուբէն-Պատրաստեց Արամ Ս. Սայիյանը
Շեյխ Սայիդի ապստամբությունից ուղիղ մեկ տարի անց՝ 1926 թվականին, հայոց նվիրական Մասիս և Սիս լեռների շրջանում սկիզբ աած քրդական ջալալի ցեղային միության հեսեսորի ցեղի ընդվզումը կարճ ժամանակ անց վերածվեց մի հզոր ապստամբության, որին միացավ քրդերի մտավորական, հոգևոր, զինվորական և աշխարհիկ վերնախավը:

Արմեն Ս. Ասրյան
Հայաստանի Հանրապետության 100-ամյակի կապակցությամբ հայ ընթերցողին ներկայացված «Արամ Մանուկեան. Նամականի» ժողովածուն ընդգրկում է հայ ազատամարտի նվիրյալ, Հայաստանի Հանրապետության հիմանդիր Արամ Մանուկյանի կողմից 1904 թ. նոյեմբերից մինչև 1915 թվականը գրված 354 նամակներ, որոնցից 35-ը հրապարակվում են առաջին անգամ: