Author Archives: Admin

ՊԵՏԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ՄԱՐՏԱՀՐԱՎԵՐԸ – ՀՅ Դաշնակցությունը և Հայաստանի երկու մասերի քաղաքական կարգավիճակի հարցը 1917 թվականին – 2017-3

Լիլիթ Հր. Հովհաննիսյան
Իր 1905 թ. «Կովկասյան նախագծի» մեջ և ապա 1907 թ. չորրորդ Ընդհանուր ժողովում վավերացված կուսակցության ծրագրում ՀՅ Դաշնակցությունը խնդիր էր դրել հասնելու Արևմտյան Հայաստանի լայն ինքնավարությանը՝ օսմանյան պետության սահմաններում, իսկ Արևելյան Հայաստանի համար ձեռք բերել ինքնավարություն Անդրկովկասի դաշնային հանրապետության կազմում, որը լինելու էր «Ռուսաստանի ֆեդերատիվ հանրապետութեան անբաժան մասը, կապւած նրա հետ պետա կան ինքնապաշտպանութեան, դրամական սիստէմի, մաքսի և արտաքին քաղա քա կանութեան խնդիրներով»:

ԱԼԵՔՍԱՆԴՐԻԱՅԻ 633 Թ. ԺՈՂՈՎԸ – 2017-3

Սարգիս Ռ. Մելքոնյան, Սամվել Ս. Մկրտչյան
Միջնադարյան գրեթե բոլոր հայ մատենագիրները հիշատակում են Է դարի առաջին կեսին Թեոդոսուպոլիս (Կարին) քաղաքում Հայոց Եզր Ա. Փառաժնակերտցի կաթողիկոսի և բյուզանդացիների Հերակլիոս Ա կայսեր մասնակցությամբ տեղի ունեցած մի ժողովի մասին, որի արդյունքում դավանաբանական միություն է կնքվել երկու կողմերի միջև։ Ըստ հայկական սկզբնաղբյուրների՝ այս միությամբ Եզր կա թողիկոսը խաբվել է հույների կողմից և քաղկեդոնականություն է ընդունել՝ հիմք դնելով Հայոց եկեղեցու՝ մոտ մեկ դար տևած քաղ կեդոնական ընթացքին, ինչը կասեցրել է Սբ. Հովհան Օձնեցի հայրապետն իր գործունեությամբ Ը դարում։

ԿԱՐԵՆ ԵՊՊԵՆ ԵՎ ՀԱԼԵՊԻ ՓՐԿՈՒԹՅԱՆ ՏՈՒՆԸ – 2017-3

Էդիտա Գ. Գզոյան
«Ցեղասպանության հանցագործությունը կանխարգելելու և դրա համար պատժի մասին» կոնվենցիայի երկրորդ հոդվածը, սահմանելով ազգային, էթնիկական, ցեղական կամ կրոնական որևէ խմբի լրիվ կամ մասնակի ոչնչացման մտադրությամբ իրականացվող գործողությունների տեսակները, դրանց թվին է դասում նաև «ե. երեխաների բռնի տեղափոխումը մարդկային մի խմբից մյուսը»:

ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԱՅՎԱԶՈՎՍԿԻ – ԱՇԽԱՐՀՆ ԱՍԵՍ ԾՈՎԻՑ ՓՉՈՂ ՔԱՄԻ – 2017-3

Ռուբեն Ս. Անգալադյան
Աշխատանքի նպատակն է ցույց տալ, թե որքանով է Հովհաննես Այվազովսկու (1817-1900) արվեստը ներգծված հայկական աշխարհին, և կարելի՞ է արդյոք մեծ ծովանկարչին համարել ինչպես ռուսական, այնպես էլ հայ գեղանկարիչ։

17-18-ՐԴ ԴԴ. ԵԿԵՂԵՑԻՆԵՐԻ ՈՐՄԵՐԻՆ ԱԳՈՒՑՎԱԾ ԽԱՉՔԱՐԵՐԸ – 2017-3

Արսեն Է. Հարությունյան
Միջնադարյան Հայաստանի մշակույթի մի ուրույն տեսակ է խաչ քարային արվեստը: Այն ձևավորվել է դեռևս վաղ միջնադարում, ապա ձեռք բերելով զարգացման որոշակի դինամիկա՝ կատարելագործվել ու հասել է մինչև մեր օրերը: Խաչքարերի ծագման ու զարգացման, հորինվածքային, ծավալատարածական, գործառնական ու իմաստա բանական նշանակության հետ կապված հարցերը մշտապես եղել են մասնագետների ու շադրության կենտրոնում. դրանց նվիրվել են առանձին հոդվածներ, պատկերագրքեր ու մենագրություններ:

ՅՈԹ ՀՈԼՈՎԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆԸ ՀԻՄՆԱՎՈՐԵԼՈՒ ՆՈՐ ՄԵԹՈԴ – 2017-3

Բագրատ Ս. Ներսիսյան,  Կարինե Ժ. Սահակյան
Առաջին հայացքից կարող է տարօրինակ թվալ, որ երկար ժամանակ լռության մատնված այս հարցը դարձնում ենք քննության առարկա: Սակայն բանն այն է, որ հոլովների հարցում բանավիճողների ճնշող մեծամասնությունը նշել է, որ բանավեճը դեռ ավարտված չէ, քանի որ տարակարծությունները պահպանվում են:

ՀԻՆ ՀԱՅԵՐԵՆԻ Լ (L) ԵՎ Ղ (Ł) ՁԱՅՆՈՐԴՆԵՐԻ ԾԱԳՈՒՄԸ ԵՎ ՀՆՉԱԲԱՆԱԿԱՆ ԱՐԺԵՔԱՅՆՈՒԹՅՈՒՆԸ – 2017-3

Վարդան Զ. Պետրոսյան
Հին հայերենի ձայնորդ հնչույթնե րը՝ լ (l), ղ (ł), մ (m), ն (n), ռ (r), ր (r), յ (y/i̭), ւ (w/ṷ), ընդհանուր առմամբ հ.-ե. ձայնորդական համակարգի ռեֆլեքսներն են, միայն թե, ի տարբերություն հ.-ե. նախալեզվի ձայնորդ ների, որոնց, երիտքերականների ժամանակներից ընդունված ըմբռնման համաձայն, բնորոշ է եղել ինչպես բաղաձայնական (ոչ վանկարար), այնպես էլ ձայնավորական (վանկարար) գործառույթը, ապա հին հայերենի ձայնորդներից այդպիսի գործառույթ վերագրվում է միայն յ (y/i̭) և ւ (w/ṷ) կիսաձայններին, որոնք կարող էին լինել երկբարբառի և եռաբարբառի (ըստ իս՝ երկբարբառակերպի և եռաբարբառակերպի) բաղադրիչ:

ԺԱՆՐԻ ՁԵՎԱՓՈԽՄԱՆ ԽՆԴԻՐԸ – 2017-3

Գրիգոր Կ. Շաշիկյան
Հոդվածի նպատակն է դիտարկել Աղասի Այվազյանի «Օբյեկ տիվ-18» գիրքը՝ իբրև ուրիշի և սեփական տեքստերից գիտակցաբար արված բառացի կամ ոչ բառացի մեջբերումների ուշագրավ օրինակ, բացա հայտել գիրքը կազմող տեքստերի միջև ստեղծված ներքին կապերը, որոնց արդյունքում էլ տեղի է ունենում այն, ինչն անվանել ենք «ժանրի ձևափոխում»: Ուսումնասիրությունն ամբողջացնելիս աչքի առաջ ունեցել ենք ֆրանսիացի գրականագետ Ժ. Ժենետի՝ տեքստերի հարաբերությունների դասակարգման որոշ դրույթներ:

«ՈՒՇԱՑԱԾ» ՎԱԶԳԵՆ ՇՈՒՇԱՆՅԱՆԸ – 2017-3

Նելլի Ա. Թադևոսյան
1910-ական թթ. սկզբին արևմտահայ գրական կյանքը նշանավորվեց հեթանոսական ժամանակների նկատմամբ գրողների ու արվեստագետների սուր հետաքրքրությամբ: Շարժման գաղափարների շուրջ համախմբվեցին Դանիել Վարուժանը, Հակոբ Սիրունին, Վահան Թեքեյանը, Լևոն Շանթը, Ահարոնը, Լևոն Էսաճանյանը, որոշ չափով և հակադրական երևութական ելագծով՝ Կոստան Զարյանը: Շարժման առաջնորդը, անշուշտ, Դանիել Վարուժանն էր, որ դեռևս 1912-ին Պոլսում հրատարակել էր «Հեթանոս երգեր» ժողովածուն: «Հեթանոսական» գրական շարժման ամ բիոններ դարձան «Նավասարդ» (1913-ի աշուն) տարեգիրքը և «Մեհյան» (1914, հունվար-հուլիս) հանդեսը:

ՔՐԴԵՐԸ ԵՎ ՀԱՄԱՇԽԱՐՀԱՅԻՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԸ – 2017-3

Գևորգ Ս. Խուդինյան
Թուրքական դատարանի կողմից ցմահ ազատազրկման դատապարտված Աբդուլլահ Օջալանը 2010 թ. դեկտեմբերի 22-ին Իմրալի կղզու իր բանտախցից նամակ էր գրել Ստրասբուրգում գտնվող Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանին՝ հայտնելով եվրոպացի իրավապաշտպան ներին, որ ավարտել է իր հինգ հատորանոց պաշտպանական ճառի վերջին հատորը: