Category Archives: ՀԱՎԵԼՎԱԾ

Մահվան 90-ամյակի առիթով

Թադևոս Ա. Խաչատրյան
Թումանյանի` գրական որևէ ուղղության պատկանելության խնդիրն անցել է մեր գրականագիտության գրեթե բոլոր փուլե րով` այդպես էլ կոնկրետ լուծում չստանալով: Նրան մերթ ռո ման տիկ են համարել, մերթ` ռեալիստ, երբեմն անգամ` սիմվո լիստ: Սակայն բոլոր դեպքերում էլ Թումանյանի ռեալիստ կամ ռոմանտիկ լինելու մասին գնա հատա կան ները մեծ մասամբ կամայա կան են եղել, որով հետև ոչ մի հիմն ավոր փաստարկ չի բերվել հօգուտ մեթոդներից որևէ մեկի:

Պատասխան ՀՅԴ պատմության խորհրդային կեղծարարներին

Նիկոլ Վ. Կարապետյան
Հայկական հարցի եւ հայ ազատամարտի պատմության գիտական ուսումնասիրությունը 1980-ականներից սկսած պատմաբանների մեր սերնդի համար միշտ էլ խորհրդավորության շղարշով է պատված եղել «Նիկոլայ (Նիկոլ) Կարապետյան» անուն-ազգանունը:

Ֆրանկո Մորետի
Ականավոր գրականագետ, ազգությամբ իտալացի Ֆրանկո Մորետին այժմ դասավանդում է Սթենֆորդի համալսարանում, որտեղ հիմնել է մի կենտրոն, որ կոչված է ուսումնասիրելու բացա ռապես վեպը: Հեղինակ է հինգ գրքերի` «Նշաններ` ընտրված հրաշքների հա մար» (1983), «Բառի ճանապարհը» (1987), «Արդի էպոսը» (1995), «Եվրոպական վեպի քարտեզը» 1800-1900 (1998), «Գրաֆիկներ, քարտեզ ներ, ծառեր. գրականության պատմության վերացական մոդելներ» (2005):

Համատեղ հետազոտությունները և պատմության ապագան

Լյուսիեն Ֆևր
19-րդ դարավերջի-20-րդ դարասկզբի պատմագիտական միտքը կանգնած էր պատմական անցյալի ու ներկայի ուսումնասիրման նոր մեթոդների ձևավորման հիմնախնդրի առջև: Ձևափոխվել էին մարդու և հանրույթի մասին այլ գիտությունների հետ պատմագիտության ունեցած փոխհարաբերությունները: Հարկ եղավ վերանայել ողջ հասկացութենական համակարգը, հին տեսությունները փոխարինել նորերով:

Ազգերի լիգայի արխիվի (Ժնեւ, Շվեյցարիա) փաստաթղթերում

Էդիտա Գ. Գզոյան
Ղարաբաղյան հիմնահարցը՝ որպես Առաջին համաշխարհային պատերազմից սկիզբ առած ապագաղութայնացման գործընթացների հետևանք, միջազգային ասպարեզում հայտնվեց 1918 թվականին՝ «Ադրբեջանական Դեմոկրատական Հանրապետություն» շինծու անվանումով պետության ստեղծման հետ միասին:

Նահատակ գրողի և մտավորականի հիշատակին

Անահիտ Գ. Նահապետյան (Գյումրի)
Նա հեռու մնաց Պոլսի եռուն ու բազմաբովանդակ կյանքից, զրկվեց ճամփորդելու հնարավորությունոց. նրան արգելել էին անգամ դուրս գալ հայրենի Մալկարա գյուղաքաղաքի սահմաններից: Սակայն իր բացառիկ աշխատասիրության, կանոնավոր ինքնուսուցման շնորհիվ ձեռք բերեց խոր իմացականություն, համաշխարհային մշակույթ հանաչողություն:

Վերներ Զայբթ, Մարտին Բիչնաու (Վիեննա, Ավստրիա)
Թիրոլի մի շարք լատիներեն փաստաղթղեր րում են Հայոց կաթողիկոսներից մեկի մոմե կնիքը, թեեւ նա ինդուլգենցիաների տրման ժամանակ արդեն մահացել էր: քանի որ հայ կաթողիկոսների կնիքների մասին քիչ բան է հայտնի, այս նմուշները առանձնահատուկ նշանակություն են ձեռք բերում:

Ծննդյան 150-ամյակի առթիվ

Էմմա Ա. Կոստանյան
Երկրաչափի եւ իրավաբանի աբրձրագույն կրթություն ստացած Գրիգոր Զոհրապը 1883 թ. սկսած զբաղվել է փաստաբանությամբ եւ իրավագիտություն է դասավանդել Կ. Պոլսի Դար-յուլ-ֆյունուն համալսարանում:

Ծննդեան 160-ամեակի առթիվ

Սուրէն Դ. Դանիէլեան
Արեւմտահայ բանաստեղծութեան եւ գրական ուղղութիւնների ձեւաւորման ու զարգացման մեջ Պետրոս Դուրեանի դերը, յիրաւի, յեղափոխական նշանակութիւն ունի: Ուստի նախ ճշդենք ընդհանուր կարգի մի շարք առանձնայատկութիւններ, որոնք գիտական տիրոյթներում հիմնականում չեն վիճարկւում:

Պրոֆ. Բորիս Բարթ ևԿոնստանց, Գերմանիա)
Մի առիթով Ուինսթոն Չերչիլը ցեղասպանությունը բնութագրել է իբրեւ «հանցագործություն առանց անունի», իսկ 1915 թ. հայերի ջարդերը նկարագրող ականտեսներից մեկը դժվարացել է բնորոշել այն, քանզի խոսքը «մի կոտորածի մասին է, որը փոխում է կոտորածի ողջ իմաստը»: