Category Archives: ՀԻՄՆԱՔԱՐԵՐ

Խորհրդային կենսափորձի ձախողութենէն ետք

Խաչիկ Ս. Տէր Ղուկասեան (Մարթինէզ, Արգենտինա)
Այս խորագրով ֆրանսական “Philosphie” ամսաթերթի 2010 փվականի Փետրուար ամսուայ համարը ընթերցողին կը հրամցնէր եւրոպական Ձախի հանրածանօթ կարգ մը մտաւորականներու վերլուծումը՝ սոցիալ-դեմոկրատիայի տարածաշրջանային մասշտապով տագնապին մասին, որուն ամենացայտուն փաստը ոչ միայն սոցիալ-դեմոկրատ կուսակցութւններու ընտրական իրերայաջորդ ձախողութիւններն են, այլ, մանաւանդ, նոյն այդ կուսակցութիւններու հեռացումը իրենց գաղափարախօսական ակունքներէն՝ 1980ական թուականներու աւարտին եւ լիբերալ ու նէօլիբերալ տնտեսական քաղաքականութիւններու գործադիր, պաշտպան ու ջատագով ըլլալը:

Մարիետա Կ. Նիկողոսյան
Ժամանակակից փիլիսոփայական եւ հասարակագիտական տեսությունները զարգանում են պոզիտիվիստական-գիտապաշտական եւ մշակութային-մարդաբանական ուղղվածության հոսանքների միջեւ տեղի ունեցող սուր պայքարի պայմաններում:

Կառլեն Ա. Միրումյան
Խորհրդային շրջանում մեզանում հասարակական եւ հումանիտար գիտությունները, այդ թվում նաեւ պատմության փիլիսոփայությունը, զարգանում էին մարքսիստական մեթոդաբանության հիման վրա, մինչդեռ մարքսիզմի հիմնադիրներն իրենք ոչ միայն չէին ստեղծել պատմության փիլիսոփայության ամբողջական եւ ավարտուն մեթոդաբանություն, այլեւ այդպիսի նպատակ չէին էլ հետապնդել:

Սերգեյ Ա. Աղաջանյան
Մարդկության մշակութաստեղծ գործունեության ողջ ընթացքի մեծագույն ձեռքբերումը խոսքն է:

Եվ բոլորվին էլ կարեւոր չէ, թէ մարդու բնական-մշակութաստեղծ լինելը բացատրելու փորձերից (կրոնական, աշխատանքային-էնգելսյան, գենետիկ-կենսաբանական եւ այլն) ո՛ր տեսակետի կողմնակիցը կարող է լինել յուրաքանչյուր ոք:

Գրականագիտությունը մեթոդաբանական ուրվագծերում

Սերգեյ Ն. Սարինյան
Գրականագիտությունը որքան հին, նույնքան եւ նոր գիտություն է, եթե ընդունենք ոչ միայն առարկայի մեթոդաբանական ընդհանրությունը հնագույն էքզեգետիկայի եւ նորահայտ հերմենեւտիկայի հետ, այլեւ շարունակաբար նորոգվող մեթոդաբանական եղանակների պարագայնությունը:

Գագիկ Կ. Եգանյան, Ռուբեն Ս. Եգանյան
Անկախությանը նախորդած եւ քաջորդած ժամանակաշրջանում՝ 1988-2001 թվականներին, Հայաստանի քաղաքական, տնտեսական եւ ցոիալական համակարգերի հեղափոխական վերափոխումները, ինչպես նաեւ 1988թ. դեկտեմբերյան աղետալի երկրաշարժը, Ղարաբաղյան պատերազմն ու շրջափակումը համալիր եւ վճռորոշ ներգործություն ունեցան նաեւ երկրի միգրացիոն իրավիճակի վրա՝ կտրուկ կերպով հեղաբեկելով խորհրդային շրջանում ձեւավորված իրողությունները:

Նորա Մ. Արիսեան (Դամասկոս)
Օսմանեան բռնապետութեան թուրքացման պետական քաղաքականութեանը դիմակայելու ընդհանուր խնդիրը նոր ժամանակներու համար դարձաւ այն կարեւոր հիմնաքարը, որուն վրայ կառուցուեցաւ հայ եւ արաբ ժողովուրդներու բարեկամութիւնը: Իսկ Մեծ եղեռնէն ետք արաբական երկիրներուն մէջ ապաստանած հայ տարագրեալներուն փրկութիւն եւ օթեւան տալով՝ աւելի ամրապնդուեցաւ հայ-արաական համերաշխութիւնը:

Մանուկ Ա. Հարությունյան
Վերլուծելով վերջին տասնամյակներին Հայաստանում տեղի ունեցած արմատական հեղաբեկումները՝ հույժ կարևոր է պարզել, թե այդ ամենի արդյունքում ի՞նչ փոփոխություններ են տեղի ունեցել արդարության վերաբերյալ մարդկանց հիմնարար պատկերացումներում և որքանո՞վ են դրանք համապատասխանում գնահատման՝ բոլորի համար հասկանալի չափանիշներին:

Յարութիւն Լ. Քիւրքճեան (Աթէնք)
Հայ գրականութեան միջազգայնացման հարցը արածրծելու համար, կ’առաջադրեմ անոր դրուածքը ճշգրտել հետեւեալ սահմաններով.- Հայ գրականութիւնը եւ համաշխարհային գրական միջավայրի որակային հրամայականները:

Լեզուի եւ ոգու շարունակական բախումներ

Սուրէն Դ. Դանիէլեան
Հայազգի գրողների մի մասի անցումը օտարագրութեան ացնեալում բնական երեւոյթ էր, իսկ այսօր՝ առաւել քան: Բանն այն է, որ անծայրածիր Սփիւռքում այդ հեղինակները, ստանում են օտարալեզու բարձր կրթութիւն եւ ապրելով օտարների միջավայրում՝ արտայայտւում են լեզուամտածողութեան խորթ կառոյցի թելադրութեամբ: Մեր համար «օտարը» նրանց «մայրենին» է, քանզի մայր ժողովրդի պատմութեան, անցեալի, ճակատագրի ընդհանրութեան գիտակցութիւնը օտարագիր հայերին յուշում է ներքին հպարտութիւն, բայց եւ պարտաւորութիւնների մի ամբողջութիւն, որը, գուցէ նրանց ենթագիտակցութեան մէջ բարդոյթներով ծանրաբեռ, սակայն սրտաբուխ աշխարհ է: