Category Archives: ՀԻՄՆԱՔԱՐԵՐ

Մաս առաջiն: Յոհան Դրոյզենը եւ նրա «Իստորիկան»

Գեւորգ Ս. Խուդինյան
Պատմությունը պատմագիտության է վերածվում ան պահից, երբ պատմագետը անցյալի մասին իր ձեռք բերած փաստերի քննությունը խարսխում է որոշակի տեսական գիտելիքների եւ դրանց կիրարկման սկզբունքների վրա:

Սիրանուշ Գ. Հովհաննիսյան
Անընդհատ ընդլայնվելու ներունակ նշանային միակ համակարգը՝ լեզուն, համարվում է մարդկային մտահոգևոր գործընթացների և գոր ծունեության հրապարակման լավագույն ձևը:
Շոշափելի, նյութական իրերի աշխարհը այն է, ինչ տրված է մարդուն որպես գոյության միջավայր: Մարդը, սակայն, ֆիզիկական, հոգե բա նական, մտավոր էակ է, որի համար իրեն շրջապատող աշխարհի զուտ ճանաչումը դեռ չի նշանակում մարդանալ: Մարդանալու գործընթացը հիմնված է ոչ միայն այդ ճանաչածը իրեն հարմարեցնելու, վերափոխե լու, այլ կերպ ասած՝ նպատակադրված կառուցելու ունակու թյան ու պատ րաս տակա մության վրա. մարդացման գործընթացի հիմքը մտածելու կարողությունն է, իսկ այդ գործընթացի որակի հիմքը մարդու զգալու կարողությունն է: 

Տեքստ, պատում, մեկնություն

Ալբերտ Ա. Ստեփանյան
Պատմության հիմնախնդրի ուսումնասիրությունը հնարավոր է մշակութային ամենալայն առնչությունների համատեքստում, համատեքստ, որի կարևորագույն չափումը գրության տեքստն է կամ դրա հնարավորությունը1: Թե՛ մշակույթը, թե՛ պատմությունը հնարավոր են միայն տեքստի ուղղակի կամ հիպերտեքստային ըն թերցման, մեկնության և ըմբռնման պարագային2: Ընդսմին, էական չէ՝ այն գրավոր է, թե բանավոր:

«Մեծ հայրենադարձության» և միջազգային փորձի համատեքստում

Լուսինե Ա. Գևորգյան
Ինչպես հայտնի է, զանգվածային հայրենադարձության իրավական կարգավորման հետ կապված խնդիր ները 20-րդ դարում ի հայտ են եկել երկու համաշխարհային պատերազմներից հետո, երբ ռազմական գործողությունների հետևանքով հարյուր հազարավոր մարդիկ ստիպված էին լքել իրենց նախկին բնակության երկրները:

Խ. Աբովեանի ռոմանտիզմի եւ 19-րդ դարի գրական շարժումների հետագծով

Սուրէն Դ. Դանիէլեան
Հայ նոր և նորագոյն գրականութիւնն ունի մեկնութեան իր յայտնի շրջանները, որոնք ներկայացնում են գեղարուեստական մտածողութեան և գրական շարժումների ներհակ, հակասական, յաճախ նաև խճճուած իմացական անցումներ ու զարգացման նոր փուլեր:

Հայոց ցեղասպանության ժխտումը քրեականացնելու դեմ ուղղված Պիեռ Նորայի «փաստարկները»

Արմեն Ց. Մարուքյան
Ֆրանսիայում Հայոց ցեղասպանության ժխտումը քրեականացնող 2012 թ. հունվարի 23-ի օրենքի ընդունման դեմ քաղաքական շա հար կումների մեջ ներգրավված հայտնի պատմաբան Պիեռ Նորան շարունակում է «հիմնավորել» իր ձևակերպմամբ` «հուշային օրենք նե րի» ընդունման անթույլա տրելիությունը` հիմնվելով գիտության ազատության, պատմաբաններին չկաշկանդելու և այլ դրույթ նե րի վրա: «Վեմ»-ի նախորդ համարում2 անդրադարձ է կատարվել այդ նպատակով ֆրանսիական ակադեմիայի անդամի կողմից բերվող պատմագի տա կան հիմնավորումներին, մասնավորապես` «ցեղասպանություն» երևույթի ընկալմանը` պատ մու թյան ու հիշողության հարաբերակցության տիրույթում։ Ներկա հրապարակման մեջ կփորձենք խնդիրը քննարկել պատմա իրա վական դիտանկյունից` նա խապես գնա հատելով օրենքի ընդունման գործընթացն ու դրան հաջորդած զար գացումները:

Ցեղասպանությունների աստիճանակարգման հիմնախնդիրն ըստ Պիեռ Նոռայի

Սմբատ Խ. Հովհաննիսյան
Արդի պատմագիտության բազմաթիվ կերպափոխությունների համապատկերում իր ուրույն տեղն ունի պատմության եւ հիմոշության հարաբերակցության հիմնախնդիրը: Կերպափոխությունների նման ակտիվացումը պայմանավորված է տեսական որոնումներով, որոնք կրկին ու կրկին փորձում են պատասխանել պատմագիտության առջեւ ծառացած մարտահրավերներին:

Գագիկ Ս. Գալստյան
Մարդկությունն այսօր` առկա ֆինանսատնտեսական ճգնաժամի ներ գործությամբ, տնտեսական հոռետեսության նոր դրսևորումներ է վերապրում: Համընդհանուր է մտայնությունը, որ տնտեսության անխափան առաջընթացի ժամանակաշրջանն ավարտվել է, և որ բարեկեցության աննախադեպ աճն այլևս պատմություն է: Իհարկե, խոսքը վերաբերում է զարգացած հասարակություններին, որոնք մեր կարգի երկրների համար տնտեսական վերափոխումների փարոս են ծառայում:

Որոշ նկատառումներ քաղաքականությունն ուսումնասիրող գիտության վերաբերյալ

Լյուդվիգ Գ. Վարդանյան
Այսօր ոչ ոք չի կարող հերքել այն իրողությունը, որ քաղաքական երեևույթները պետք է հետզոտվեն գիտականության որոշակի չափորոշիչների միջոցով, և իր երկացություններում հետզոտողը պետք է լինի օբյեկտով ու անկողմնակալ:

Իրավաքաղաքական հիմնավորումների ուրվագիծ

Արմեն Ց. Մարուքյան
Հայ ժողովուրդը արդեն մի քանի տասնամյակ պայքարում է Հայոց ցեղասպանության ճանաչման, դատապարտման եւ նրա հետեւանքների հաղթահարման համար: