Category Archives: ՀՆԱԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ

ԳՐԻՉ, ԾԱՂԿՈՂ ԵՐԵՄԻԱ ՕՇԱԿԱՆՑԻՆ ԵՎ ՆՐԱ ՏԱՊԱՆԱԳԻՐԸ – 2014-3

Արսեն Է. Հարությունյան
Հայ վիմագիր բանաստեղծությունների շարքին պատկանող տապանա գրում Երեմիա Օշականցին հիշա տակ վում է իբրև «…գրագիր յոյժ վարժ և արի, նրբարուեստ ծաղկօղ թղթոցըն վեհի…»:

ՀՈՎՍԵՓ ՕՐԲԵԼԻՆ ԵՒ ԱՐՑԱԽԻ ԽԱՉՔԱՐԱՅԻՆ ՊԱՏԿԵՐԱՔԱՆԴԱԿԻ ՀԵՏԱԶՈՏՈՒԹՅԱՆ ԽՆԴԻՐԸ – 2014-2

Համլետ Լ. Պետրոսյան
Արցախի խաչքարային պատկերաքանդակը խաչքարային մշակությի ամենառանձնահատուկ դրսեորումներից մէկն է. Հայաստանի որեւէ այլ տարածքում վճայված չեն մահկանացուների նման քանակությամբ եւ թեմատիկ բազմազանությամբ պատկերաքանդակներ:

ՍՅՈՒՆԻՔԻ ԱՐԵՒԵԼՅԱՆ ՍԱՀՄԱՆՆԵՐԻ ՊԱՇՏՊԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ՁԵՒԱՎՈՐՈՒՄԸ Մ. Թ. Ա. II-I ՀԱԶԱՐԱՄՅԱԿՆԵՐՈՒՄ – 2014-1

Նախնական դիտարկումներ Աղավնո գետի ավազանում 2013 թ. դաշտային հետազոտությունների տվյալների  հիման վրա

Գագիկ Մ. Սարգսյան, Արտակ Վ. Գնունի, Ալեքսան Հ. Հակոբյան
ԼՂՀ Քաշաթաղի շրջանի տարածքի ուսումնասիրությունը սկսվել է XIX-XX դարերի սահմանագլխին, դեռևս 1896 թ. Սերտ (Զերտի) գյուղի մոտ հայտնաբերվել և Սանկտ Պետերբուրգի հնագիտական հանձ նա ժողովին է հանձնվել անտիկ ճրագաման, որի վերնամասը ձևավորված էր անտիկ թատերական դիմակի տեսքով:

ՍՏԵՓԱՆՈՍ ՎԱՐԴԱՊԵՏ ԼԵՀԱՑԻՆ ԵՎ ՆՐԱ ՏԱՊԱՆԱԳԻՐԸ – 2013-3

Արսեն Է. Հարությունյան
17-րդ դարի հայոց հոգևոր ու մշակութային կյանքում մեծ է նշանավոր հոգևորական, աստվածաբան, թարգմանիչ, բանասեր ու փիլիսոփա Ստեփանոս վարդապետ Լեհացուդերը: Ծնվե ով Լվովում` նա 1630-ական թթ. տեղափոխվել է Վաղարշապատ, ձեռ նա դրվել վարդապետ և իր կյանքը նվիրել հայ եկեղեցուն՝ Ս. Էջմիածնում ու մերձակա վանքերում ծավալելով կրոնագիտական բուռն գործունեություն: Ասվածի «լուռ վկան» է նրա տապանաքարը, որը գտնվում է Ս. Հռիփսիմե վանքի միաբանական գերեզմանոցում:

ՆՈՐԱՀԱՅՏ ՎԻՄԱԳՐԵՐ «ԼԻՏՐ» ԿՇՌԱՉԱՓԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ – 2012-4

Արսեն Է. Հարությունյան
Հայկական վիմագրերն ու մատենագրական վկայությունները, լինելով մեր պատմության կարեւոր սկզբնաղբյուրները, հարուստ նյութեր են տրամադրում հասարակական կյանքի սոցիալ-տնտեսական, ինչպես նաեւ մշակութային ոլորտներն ուսումնասրիելու համար:

ՄԻ ԽԱՉՔԱՐ Ս. ՀՌԻՓՍԻՄԵԻ ՎԱՆՔԻՑ – 2012-1

Արսեն Է. Հարությունյան
Ս. Հռիփսիմեի վանքի արեւելյան կողմում գտնվող տապանաքարերի, պարսպապատի տակ շարված խաչքարերի ու դրանց բեկորների շարքում աչքի է ընկնում պատվանդանին ագուցված մի խաչքար: Ելնելով  պատվանդանի եւ խաչքարի քանդակային հորինվածքում առկա տարբեր դարաշրջաններին բնորոշ որոշ առանձնահատկություններից՝ ակնհայտ են դառնում վերջիններիս ժամանակային տարբերությունները:

ՄՈՒՂՆԻՆ՝ ՊՌՈՇՅԱՆՆԵՐԻ ԻՇԽԱՆԱԿԱՆ ՏԻՐՈՒՅԹ – 2012-1

Աշոտ Գագիկի Մանուչարյան
Աշտարակի Մուղնու Ս. Գևորգ վանքը պատկանում է Հայաստանի միջնադարյան այն հուշարձանների թվին, որը համակողմանիորեն ու հանգամանալից կերպով ուսումնասիրվել է թե՝ ճարտարապետական, թե՛ պատմագիտական, թե, վիմագրագիտական առումներով: Կառույցն իր հորինվածքային մտահղացմամբ ու կատարողական բարձր արվեստով արժանացել է ոչ միայն հայ, այլեւ օտարազգի հետազոտողների ուշադրությանը:

ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ ՔԱՂԱՔԱԳՈՅԱՑՄԱՆ ՀԻՄՆԱՀԱՐՑԻ ՇՈՒՐՋ – 2010-4

Վաղ բրոնզի ուրբանիզմի սոցիո-մշակութաբանական վերլուծության փորձ

Արտակ Վ. Գնունի
Քաղաքը մարդկային քաղաքակրթության բնորոշ գծերից մեկն է. որոշ իամստով համաշխարհային պատմությունը ծավալվում էր քաղաքների ֆոնին: Պատահական չէ գերմանացի անվանի մշակութաբան Օ. Շպենգլերի դիտարկումը. «Համաշխարհային պատմությունը քաղաքաբնակ մարդու պատմությունն է»: