Category Archives: ՀԻՄՆԱՔԱՐԵՐ

Որպէս սոցիալ-հումանիտար միջնորդություն

Մարիամ Մ. Կարապետյան
Մեզանում գիտության զարգացման անհրաժեշտության վերաբերյալ զրույցները պարբերաբար ակտիվանում են՝ զուգորդվելով Հայաստանի տեխնոլոգիական ապագայի, համաշխարհային նշանակության հարցերում իր ներդրումներով արժեքավոր պետություն դառնալու անհրաժեշտության, պետության պաշտպանական համակարգը նոր զինտեխնիկայով համալրելու թեմաների հետ։

Գևորգ Ս. Խուդինյան
2022 թ. փետրվարի 24-ին ռուսական զորքերի ներխուժումն Ուկրաինա հատուկ գործողություն չէ և ոչ էլ սովորական պատերազմ. սա մեծ պատերազմ է, որի պատմական, մշակութային ու վերջապես՝ քաղաքակրթական ենթաշերտերի բացահայտումը խիստ անհրաժեշտ է նաև մեզ՝ հետ խորհրդային հեղաբեկումների հորձանուտում հայտնված հայերիս։

Ժամանակակից սփյուռքագիտական տեսություններում

Հրածին Վ. Վարդանյան
Մարդկանց տեղաշարժերը աշխարհի մի կետից մյուսը և վերաբնակեցումները տեղի են ունեցել վաղնջական ժամանակներից ի վեր: Սակայն արդի տեխնոլոգիաների, փոխադրամիջոցների ընձեռած հնարավորությունների պայմաններում մեծացել են միգրացիոն հոսքերը։ Ուստիև այդ գործընթացների հետևանքով ձևավորված էթնիկ համայնքներն ընդունող երկրների հասարակական, սոցիալ-մշակութային կյանքում այս կամ այն չափով ինտեգրվելու հետ մեկտեղ ձգտում են պահպանելու իրենց էթնոազգային ինքնությունը։

Քննական հայացք 100-ամյա հեռավորությունից

Արարատ Մ. Հակոբյան
1921 թ. մարտի 16-ի (իրականում 18-ի) Մոսկվայի պայմանագիրը գոնե արտաքուստ միջազգային իրավունքի նորմերին համապատասխանեցնելու համար նախապես նրանում ներառվել էր 15-րդ հոդվածը, որը պարտավորեցնում էր Ռուսաստանին քայլեր ձեռնարկելու, որպեսզի անդրկովկասյան հանրապետություններն իրավաբանորեն ճանաչեն այդ ստորացուցիչ փաստաթղթի պայմանները:

Եվ զոհի բարդույթի հաղթահարման ուղիները*

Դավիթ Ռ. Մոսինյան
Պատերազմը պայմանավորում է քաղաքական գործընթացները, ուղղորդում է տնտեսական գործունեությունը, կանգնեցնում է սոցիա- լական կյանքը, մաշում է հոգևոր խոյանքները, ուստիև դառնում է այնպիսի առաջնահերթություն, որը պահանջում է համապարփակ վերաբերմունք ու հետևողական կեցվածք:

Արարատ Մ. Հակոբյան

Մոսկվայի 1921 թ. մարտի 16-ի (իրականում՝ մարտի 18-ի) ռուս-թուրքական «բարեկամության և եղբայրության» պայմանագրի 100-ամյակի առթիվ լույս տեսնող սույն հոդվածի նպատակն է արդի իրողությունների լույսի տակ ընթերցողին ներկայացնել հայ հասարակությանն այսօր էլ հուզող հետևյալ հարցերը՝

1. Մոսկվայի պայմանագրի նախապատմությունը։
2. 1920 թ. թուրք-հայկական և 2020 թ. Արցախյան պատերազմների
համեմատությունը։
3. Մոսկվայի 2-րդ խորհրդաժողովի դիվանագիտական նախապատրաստումը։
4. Հայաստանի պատվիրակության՝ խորհրդաժողովին մասնակցության հարցը։
5. Մոսկվայի արձագանքը Հայաստանի «Տեղեկատու զեկուցագրին»։
6. Մոսկվայի պայմանագրի բնույթը։
7. Սուրմալուի գավառի ճակատագիրը։
8. Նախիջևանի հարցը։

Որպես ուժի և իշխանության աղբյուրներ

Ալեքսանդր Ս. Մանասյան
Պատմության ընթացքի ըմբռնման հարցում կոնֆլիկտային երկխոսության մեջ գտնվող սոցիալ-քաղաքական արդի տեսությունների մրցակցությունը ամենայն հավանականությամբ չի ավարտվի դրանցից որևէ մեկի պարտությամբ կամ հաղթանակով, քանի որ յուրաքանչյուրն առաջին պլան է մղում պատմական գործընթացում մյուս մոտեցումների կողմից չնկատվող կամ անտեսվող նրբերանգներ:

Բեռլինից մինչև Սևր

Սամվել Ա. Պողոսյան
Ուսումնասիրության նպատակն է վեր հանել, լուսաբանել և հասարակության ուշադրությանն արժանացնել Արևմտյան Հայաստանում հայկական ապագա ինքնավար կամ անկախ պետության տարածքային-աշխարհագրական ընդգրկման վերաբերյալ միջազգային դիվանագիտության պատկերացումների հոլովույթը Հայկական հարցի ձևավորումից մինչև Սևրի պայմանագրի ստորագրումն ընկած շուրջ 40-ամյա ժամանակահատվածում։

ԻՄԱՍՏԱՎՈՐԵԼՈՎ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՀԱՐՑԸ 21-ՐԴ ԴԱՐՈՒՄ

Ռուբեն Ա. Սաֆրաստյան
Մաս առաջին։ Հայկական հարցի ձևավորումըՍևրի դաշնագրի և ԱՄՆ նախագահ Վուդրո Վիլսոնի Իրավարար վճռի 2020 թ. լրացող 100-ամյակը լավ առիթ է մեկ անգամ ևս անդրադառնալու Հայկական հարցի կարևոր բաղադրիչների քննությանը՝ փորձելով մեկնաբանել և իմաստավորել դրանք մեր օրերի Ոգուն (Zeitgeist) համահունչ:

Ալեքսանդր Ս. Մանասյան
Տնտեսական կամ քաղաքական որևէ նախագիծ շրջադարձային վերափոխությունների ներուժ կարող է ունենալ որևէ երկրի համար, եթե առկա իրողությունների վերլուծության հիման վրա բացահայտում է առաջընթացը խոչընդոտող խորքային պատճառները և առաջարկում դրանց հաղթահարման կոնկրետ ուղիներ: Բայց դա հնարավոր է միայն այն դեպքում, եթե պատասխանատու պետական գործիչներն ու հաստատությունները դեմքով շրջվեն դեպի երկրի զարգացման համար սկզբունքային նշանակություն ունեցող, ուստիև գիտական իմաստավորում պահանջող հարցերը և դրանք դարձնեն քննարկումների գլխավոր թեման։ Ներկայումս մենք ևս ունենք մեր երկրի առաջընթացը խոչընդոտող խորքային պատճառներին և դրանց հաղթահարման ուղիներին վերաբերող հարցերը ներքին քաղաքական խոսույթի օրակարգ բերելու խնդիր: