Author Archives: Admin

Սերգեյ Ա. Աղաջանյան
Հովհ. Թումանյանն իր հայ լինելը գիտակցող մարդու ողջ կյանքի ուղեկիցն է, բայց ոչ միայն նրա համար, որ գրել է մեծից-փոքր բոլորին վերաբերող թեմաներով: Այլ առաջին հերթին մարդկային իր էությունից գրականություն բերած այն բացառիկ որակների շնորհիվ, որոնց բուժիչ-վերակենդանացնող կարիքն ունի ինքն իրենից ու աշխարհից խռոված, ամենքից և ամեն ինչից դժգոհ հայ մարդը: Թումանյանը կարողացել է նույնիսկ ամենաճղճիմ առօրեականության շուրջ զրուցել տիեզերական բարձունքներին բնորոշ իմաստնությամբ՝ այդպես կյանքն իմաստավորող լույս արարելով անգամ իր տառապանքից:

Սեյրան Ա. Զաքարյան
Հումանիտար և հասարակական գիտությունների զարգացման ընթացքում ստեղծվում են տարբեր կարգի հայեցակարգեր, տեսություններ և հետազոտական-մեթոդաբանական հարացույցեր, որոնք, լինելով տվյալ ժամանակահատվածի գիտական որոշակի մտայնության մարմնացումներ, հետագայում թեև մասամբ կամ ամբողջությամբ հերքվում են, այնուհանդերձ ինչ-ինչ պատճառներով երբեմն շարունակում են իրենց գոյությունը: Այդպիսի հետազոտական-մեթոդաբանական մի հարացույց է այն տեսակետը, որ միջնադարյան հայ փիլիսոփայության մեջ ձևավորվել ու զարգացել է նոմինալիստական ուղղություն:

Մերի Վ. Հովհաննիսյան
Վահան Տերյանի խոսքարվեստի ուսումնասիրությունը սերտորեն առնչվում է իր ապրած ժամանակաշրջանի համաժողովրդական լեզվի և գեղարվեստական գրականության լեզվի օրինաչափություններին, անդրադառնում դրանց հիմնական առանձնահատկություններին, զարգացման ուղիներին և հեռանկարներին:

Հակոբ Պարոնյանից մինչև Ջոն Թոլքին

Ալբերտ Ա. Մակարյան, Աստղիկ Վ. Սողոյան
Պարոնյանի մանկական գրականությունը, որ ամփոփված է «Թատրոն. բարեկամ մանկանց» պարբերականի (1876) էջերում, իր ուրույն տեղն է զբաղեցնում նրա ստեղծագործության համապատկերում. այն իր էությամբ հակադրվում, բայց և համադրվում է պարոնյանական հեգնական ծիծաղին ու ձուլվում է դրան: Եվ Պարոնյանի գրական ժառանգության ամբողջական ու համակողմանի գնահատականի համար կենսական է այդ երկու բևեռների զուգահեռական քննությունը՝ իբրև մի կարևոր օղակ վերջինիս ստեղծագործության պատմության համապատկերում:

Մաս Ա. Հայոց թագավորության վերելքը (953-966 թթ.)

Արման Ս. Եղիազարյան
Աշոտ Գ Ողորմած արքայի գահակալության ժամանակաշրջանը Բագրատունյաց թագավորության պատմության կարևորագույն պատմափուլերից է: Հորից՝ Աբաս թագավորից (929-953), նա ժառանգել էր քաղաքական ու հոգևոր առումներով միասնական ու հզոր մի թագավորություն, որն ընդգրկում էր Մեծ Հայքի հողերի մեծ մասը և տիրապետում էր տնտեսական մեծ ներուժի: Հայոց թագավորության գերակայությունը տարածվում էր նաև քրիստոնյա Այսրկովկասի վրա, և համապատասխանաբարª հայոց թագավորն էլ կրում էր §շահնշահ հայոց և վրաց¦ տիտղոսը:

Եվ նրա գործադրման փորձերը Առաջին Հանրապետության շրջանում

Նարինե Մ. Նուշերվանյան
Առաջին աշխարհամարտից հետո հայության ողջ մնացած հատվածը ցրված էր աշխարհով մեկ, ուստի Հայաստանի Հանրապետության իշխանությունները պետության կայացման գործում իրենց գերակա խնդիր համարեցին գաղթավայրների հետ հարաբերությունների զարգացումը եւ նրանց աջակցությունն ապահովելը:

Ռազմական գործողությունները Կովկասյան ճակատում 1914 թ. հուլիսից մինչև 1916 թ.ապրիլի 26-ը
Տետր 2։ 1915 թ. հունվարի 1-ից մինչև 1915 թ. մայիսի 12-ը

Ռուբեն Օ. Սահակյան
Գեներալ-լեյտենանտ Թովմաս Նազարբեկյանի հուշերի երկրորդ տետրում ներկայացված են 1915 թ. հունվարի 1-ից մինչև մայիսի 12-ը Ադրբեջա նական ջոկատի վարած մար տա կան գործողությունները՝ Պարսկաստան ներխուժած թուրքական զորքերի դեմ:

Սուրեն Ս. Աբրահամյան
Հենրիկ Էդոյանն իր վերջին՝ «Լույսը ձախ կողմից» ժողովածուի (2018) «Կեսօրն անկարեկից» բանաստեղծության տողում ասում է. «Հիմա ես կարդում եմ այն գիրքը, որ գուցէ // ոչ ոք դեռ չի գրել (եւ ոչ ոք չի գրելու»:

«Միացյալ Հայաստանի անկախության 1919 թ. մայիսի 28-ի ակտը. պատմություն և արդիականություն» թեմայով

Մարիետա Ա. Թելունց
Հայ Յեղափոխական Դաշնակցության և ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտի նախաձեռնությամբ 2019 թվականի մայիսի 24-ին Հայաստանի Հանրա պետության Գիտությունների Ազգային ակադեմիայի նախագահության նիստերի դահլիճում տեղի ունեցավ «Միացյալ Հայաստանի անկախության 1919 թ. մայիսի 28-ի ակտը. պատմություն և արդիականություն» խորագիրը կրող գիտաժողովը, որը նվիրված էր Միացյալ Հայաստանի անկախության հայտարարման 100-ամյակին:

Ադրբեջանում 1980-ականների վերջերին- 1990-ականների սկզբներին տեղի ունեցած հայկական ջարդերին

Նարեկ Ա. Մկրտչյան, Գևորգ Ա. Ճաղարյան
1980-ականների վերջերին Ադրբեջանի հայահալած քաղաքականությունը հանգեցրեց Սումգայիթի (27-29-ը փետրվարի, 1988 թ.), Կիրովաբադի (2127-ը նոյեմբերի, 1988 թ.) և Բաքվի (12-19-ը հունվարի, 1990 թ.) հայկական ջարդերին, որոնց դաժանության ու վայրագության նախադեպը 1915 թ. Հայոց ցեղասպանությունն էր։