Author Archives: Admin

Աշոտ Ն. Հայրունի

Արևելահայոց գրական կյանքում Խ. Աբովյանի, Մ. Նալբանդյանի և «Հյուսիսափայլի» առաջադեմ հայացքների պահպանման ու զարգացման գործի հիմնական ծանրությունը 1870-1880-ական թվականներին իր ուսերին է կրել Րաֆֆին:

Վարդան Ա. Ալեքսանյան

Աբաս Բագրատունու (929-953) գահակալության երկրորդ շրջանում՝ 943 թվականից հետո, Բագրատունիները հետզհետե զորեղանում են՝ ձեռնամուխ լինելով Անիի կենտրոնական թագավորությանը հայկական իշխանությունների միավորմանը, որում առանցքային դեր էր վերապահված հայոց եկեղեցուն:

Յարգանքի տուրք եւ փորձ՝ ուրուագրելու նրա կեանքն ու գործը (անգլերեն)

Ռուբինա Բ. Փիրումեան (Լոս Անջելես)

Մահը անսպասելի էր եւ առիթ՝ գովեստի ու ափսոսանքի խօսքերի յորձանուտի, որ ողողեց համացանցը: Ռիչըրդ Յովհաննիսեանը արժանի էր այդ անկեղծ դրուատանքին եւ աւելին։ Այս յօդուածի նեղ սահմաններում փորձ է արւում վեր հանելու նրա բեղմնաւոր գործունէութեան անպարագրելի արգասիքը ակադեմական կեանքում եւ հասարակական, քաղաքական ասպարէզներում։

Իրար հաջորդող ողբերգական իրադարձությունները մեզ ստիպում են կենտրոնանալ ընթացիկ խնդիրների վրա՝ անտեսելով գլոբալ քաղաքականության հիմնական թրենդի հստակեցման փաստը,
որը տարածաշրջանի կտրվածքով մեծ առաքելություն է դնում մեր տառապած ուսերին:

Ուշագրավ վկայություններ Ալեքսանդր Թաիրյանի մասին՝ Ալեքսանդր Երիցյանի արխիվից

Հայկազ Ժ. Հովհաննիսյան

Հայազգի մեծ բարերար Ալեքսանդր Թաիրյանի (1815-1889) ծավալած գործունեությունը գրեթե անհայտ է հայ գիտական շրջանակներին: Նրա մասին միայն կցկտուր տեղեկություններ են հրապարակվել, որոնք, անշուշտ, չեն լուսաբանում նրա բազմաբեղուն գործունեությունը: Ալեքսանդր Թաիրյանի անունը նույնիսկ տեղ չի գտել հայկական նախկին ու ներկա հանրագիտարաններում, մինչդեռ անվիճելի է 19-րդ դարի երկրորդ կեսի և 20-րդ դարասկզբի հայ հասարակական-քաղաքական և տնտեսական կյանքում նրա ունեցած լուրջ ազդեցությունը:

Արարատ Մ. Հակոբյան

Վաստակաշատ պատմաբան Երվանդ Փամբուկյանն իր տասնամյակների գիտահետազոտական աշխատանքների ընթացքում տարբեր սկզբնաղբյուրներից՝ արխիվային փաստաթղթերից, նամակագրությունից, հուշագրություններից, մամուլից, բարեխղճորեն հավաքել և ընթերցողի դատին է հանձնել ինքնատիպ մի աշխատություն, որը ՀՅ Դաշնակցության գործիչների, կառույցների ու նրանց գործունեության վայրերի ծածկանունների (pseudonyms) համահավաք ներկայացման առաջին փորձն է:

Եվ դրա հայերեն թարգմանության մեջ (անգլերեն)

Գոհար Կ. Գրիգորյան

Հերման Մելվիլի «Բարթլբի գրագիրը» հայտնի պատմվածքը շոշափում է կապիտալիստական հասարակության մեջ մարդու օտարման գաղափարը։ Այն մշտապես եղել է գրաքննադատների թեժ քննարկումների կիզակետում իր երկիմաստ բնույթի և հանելուկային խորհրդանիշների պատճառով: Բազմաթիվ բանավեճեր են ծագել այն հարցի շուրջ, թե իրականում ինչ է խորհրդանշում Բարթլբին: Քննադատները մեծապես հիացել են «Բարթլբիով»՝ փորձելով վերծանել դրա առեղծվածները:

Ըստ Ղ. Աղայանի «Անահիտ» հեքիաթի

Սերգեյ Ա. Աղաջանյան

Ժողովրդի իմաստնության վերաբերյալ թևավոր խոսքի հավակնությամբ մտքերի պակաս երբեք էլ չի զգացվել: Նույնիսկ ավելին: Այն էլ այնքան, որ դրանցով կազմվել են աֆորիզմների ժողովածուների առանձին բաժիններ: Այդ ասույթների հեղինակները կա՛մ մտավորականներն են, կա՛մ էլ հենց ինքը՝ ժողովուրդը:

1923 թ. հուլիսի 24-ի Լոզանի պայմանագրի 100-ամյակի առթիվ

Արմեն Ց. Մարուքյան

Թուրքիան մշտապես շահարկել և այսօր էլ շահարկում է Սևրի պայմանագրի օրինականության հարցը՝ հիմնվելով ոչ միայն այդ փաստաթղթի վավերացված և օրինական ուժ ստացած չլինելու հանգամանքի, այլև դրա՝ իբրև Լոզանի պայմանագրով փոխարինվելու մասին «հիմնավորման» վրա: Լոզանի խորհրդաժողովից և դրա ընթացքում ստորագրված պայմանագրից խոր հիասթափության հետևանքով այս մոտեցումը տևական ժամանակ տիրապետող է եղել նաև հայ քաղաքական շրջանակներում:

Անուշ Ա. Սաֆարյան

Խաչն ու խաչքարը, իրենց դարավոր գոյության ընթացքում կրելով պատկերագրական, թեմատիկ և բովանդակային փոփոխություններ, եղել և մնում են հայ ինքնության կարևոր խորհրդանիշներից մեկը։ Ադրբեջանական պաշտոնական քաղաքականությունը սեփական ինքնության ստեղծման ճանապարհին, որն իրականացվում էր հայկական ինքնության հաշվին և ընդդեմ դրա, հաճախ դիմում էր խաչի և խաչքարի յուրացմանը (աղվանացում, ուդիացում) և ի վերջո ոչնչացմանը։