Author Archives: Admin

Զանգեզուրում Խորհրդային Հայաստանի և Խորհրդային Ադրբեջանի միջպետական սահմանի ձևավորման պատմությունից

Համո Կ. Սուքիասյան
Երբ 1920 թ. նոյեմբերի 29-ին Հայաստանի Հանրապետության հյուսիսարևելյան սահմաններից Քարվանսարա մտած Հայաստանի ռազմահեղափոխական կոմիտեն տեղի չունեցած «բանվորների և գյուղացիների ապստամբության» անունից երկիրը հայտարարեց «Սոցիալիստական Խորհրդային հանրապետություն», մեկ օր անց՝ նոյեմբերի 30-ին, Ադրբեջանի Սոցիալիստական Խորհրդային Հանրապետության (ԱՍԽՀ) հեղափոխական կոմիտեն հայտարարեց հօգուտ Խորհրդային Հայաստանի Նախիջևանից, Զանգեզուրից և Լեռնային Ղարաբաղից հրաժարվելու համար:

Ըստ Մ. Բախտինի և Յու. Տինյանովի ուսումնասիրությունների

Սլավի Ավիկ Մ. Հարությունյան
20-րդ դարում, ռուսաան գիտության ընդերքում ժանրի վերաբերյալ առաջ եկավ ավելի քան խորը պատկերացում, Մ.Մ.Բախխտինի և Յու.Ն. Տինյանովի աշխատանքները 20րդ դարի գրականագիտության նոր որակ էին՝ հագեցած բազմազան գաղափարներով, կառուցված մեթոդաբանական այլ հիմքո վրա և, անկասկած, ավելի համապատասխան խնդրի բարդությամբ:

Աստղիկ Ա. Բաբաջանյան, Արտավազդ Ս. Զաքյան
Սելիմի հյուրատունը Հայաստանի միջնադարյան այն եզակի քարավանատներից է, որ մեզ է հասել կանգուն վիճակով: Այն գտնվում է Սելիմի կամ Սուլեմայի լեռնանցքի՝ դեպի Վայոց ձոր նայող հարթության վրա (ծովի մակարդակից 2410 մ բարձր)՝ քարավանային կանգառ հանդիսանալով Դվինից Պարտավ գնացող երկու հին ճանաարհներից մեկի՝ Գեղարքունիք-Սյունիք գծամասի վրա:

Հին հունական փիլիսոփայության գոյաբանաիմացաբանական խնդրակարգի Կունո Ֆիշերի վերակառուցման հետքերով

Հակոբ Ս. Մադոյան
Եթե քաղաքալան պատմության մեջ պատմական անհրաժեշտությունը գոյանում է մարդկանց, սոցիալական խմբերի և զանգվածների գործողությունների պատճառահետևանքային ներուժի շնորհիվ, ապամ տքի պատմության մեջ դրան համապատասխանում է տրամաբանական անհրաժեշտությունը:

Էլջին Գրոսքլոուսի «Կարմելիտը» վեպում

Սվետլանա Ռ. Թումանյան
Լինելով բազմակողմանի զարգացած և պրպտուն մտքի տեր անձնավորություն ամերիկացի վիպասան Էլջին Գրոսքլոուսը (1899-1983) համապարփակ հետաքրքրություն է ցուցաբերել այն երկրների նկատմամբ, որտեղ որոշ ժամանակ ապրել է ճակատագրի բերումով կամ իր ընտրությամբ: Հետագայում գրած իր վեպերում նա գեղագիտական բարձր ճաշակով և համապարփակ ընդգրկմամբ ամերիկյան ընթերցողին է ներկայացրել վերջիններից պատմության և մշակույթի ուշագրավ էջերը:

Հայկազուն Ս. Ալվրցյան
Գր. Նարեկացու «Յարութեան» տաղը («Սայլ այն իջանէր ի լեռնէն ի Մասեաց» սկսվածքով) միակն է բանաստեղծ տաղերից, որը հեղինակը չի ընդգրկել իր Գանձատետրում, հետագայում ևս այն չի ներառվել Գանձարանի մեջ:

Մաս առաջին։ Հայոց թագավորության պահպանման հիմնախնդիրը

Արման Ս. Ե ղիազարյան
Հայոց Աշոտ Երկաթ թագավորի գահակալության պատմափուլը (914-929թթ.) Հայոց պատմության մեջ ամենահետաքրքրական ու կարևոր, բայց միևնույն ժամանակ ամբողջությամբ և խորությամբ ուսումնասիրության չենթարգված ժամանակաշրջաներից է:

Սարգիս Գ. Պետրոսյան
Վաղուց է պատմաբանների և հնագետների կողմից բացահայտվել այն իրողությունը, որ Առաջավոր Ասիան է եղել անվավոր փոխադրամիջոցների՝ սայլերի և մարտակառքերի հայրենիքը: Բայց միայն վերջին տասնամյակներում է ճշտվել, թե Առաջավոր Ասիայի որ մասում կարող էին գտնվել դրանց ստեղծման համար անհրաժեշտ պայմանները: Իսկ դրանք պահանջում էին ամրափայտ ծառերով անտառների, անհրաժեշտ մետաղահանքերի և զարգացած ձիաբուծության առկայություն:

Գևորգ Ս. Խուդինյան
19-րդ դարի վերջին և 20-րդ դարի առաջին տասնամյակների եվրոպական պատմագիտությա ինքնատիպ դեմքերից մեկն էր իր հրատարակած դասագրքերի միջոցով պատմության տեսական հիմնխնդիրների վերաբերյալ գիտելիքների որոշակի ու հստակ համակարգ ձևավորած Էռնեստ Բերնհայմը (1850-1942):

Թեև 2015 թվականը մեր քաղաքական օրակարգում ամրագրվել է որպես ազգային մեծագույն ողբերգության՝ Հայոց ցեղասպանության 100ամյա տարելից, բայց մինչ օրս փաստորեն անորոշ են մնում անցյալի ու ներկայի այդ մեծ առերեսման սպասումներից բխող անելիքներն ու ակնկալիքները։