Category Archives: ԳԻՏԱԳՈՐԾՆԱԿԱՆ

Արմեն Ց. Մարուքյան

2020 թ. 44-օրյա պատերազմը ծանր հետևանքներ ունեցավ Արցախի և Հայաստանի հանրապետությունների համար: Մարդկային ու տարածքային լուրջ կորուստներից բացի, էապես մեծացան անվտանգային սպառնալիքներն ու մարտահրավերները հայկական երկու հանրապետությունների բնակչության համար: Ինչպես և սպասելի էր, Ադրբեջանը չբավարարվեց 2020 թ. պատերազմի արդյունքներով, որոնք իրենց արտահայտությունը գտան նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության տեքստում՝ փորձելով ամեն կերպ զարգացնել Թուրքիայի անմիջական ներգրավվածությամբ ու համակողմանի աջակցությամբ ձեռք բերված հաջողությունները: Հայկական հանրապետությունների նկատմամբ Ադրբեջանի քաղաքականության ագրեսիվությունը ոչ միայն չնվազեց, այլև ստացավ նոր դրսևորումներ՝ վերածվելով բազմակողմ հիբրիդային պատերազմի:

Աննա Ջ․ Տոմեյան

Հարավային և Հյուսիսային Կորեան ունեն ընդհանուր ինքնութենա- կան և մշակութային ժառանգություն, որն արմատավորված է կորեացիների միասնական պատմության մեջ, որտեղ նրանք հանդես են գալիս որպես միասնական ազգ։ Չնայած 20-րդ դարի կեսերին տեղի ունեցած տարանջատ- մանը, այս ընդհանուր ժառանգությունը պահպանվում է որպես Հարավային և Հյուսիսային Կորեաների միջև խորը պատմական ու մշակութային կապի վկայություն։ Չնայած մշակութային ընդհանրություններին, տասնամյակների ըն- թացքում ազգի երկու հատվածներում քաղաքական ու գաղափարական տարբերությունները հանգեցրին տարբեր ինքնությունների մշակմանը, ինչ- պես նաև՝ յուրահատուկ սոցիալական, տնտեսական, քաղաքական ու կրթա- կան համակարգերի ստեղծմանը։

Նոր բացահայտումներ Թուրքիայի ազգային հետախուզական ծառայության գործունեության մասին

Արամ Ս. Սայիյան

1926 թ. հունվարի 6-ի նստեղծվել է Թուրքիայի ազգային անվտանգության ծառայությունը՝ Mili Emniyet Hizmeti (MEH), որը 1965 թ. վերանվանվել է Ազգային հետախուզական ծառայություն (ԱՀԾ)՝ Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT):

Համլետ Կ. Դավթյան

Դավիթ անունը ոչ այնքան առասպելական է (Աստվածաշունչ, էպոս), որքան առեղծվածային: Իրականում մենք չգիտենք ո՛չ նրա իմաստը, ո՛չ էլ ճիշտ ստուգաբանությունը: Տարածված է այն տեսակետը` իբր մեր Դավիթ-ը հրեական Դավիդ անվան փոքր-ինչ հնչյունափոխված ձևն է, որը թարգմանաբար նշանակում է «սիրելի, սիրեցյալ»:

Եվ դրա հայերեն թարգմանության մեջ (անգլերեն)

Գոհար Կ. Գրիգորյան

Հերման Մելվիլի «Բարթլբի գրագիրը» հայտնի պատմվածքը շոշափում է կապիտալիստական հասարակության մեջ մարդու օտարման գաղափարը։ Այն մշտապես եղել է գրաքննադատների թեժ քննարկումների կիզակետում իր երկիմաստ բնույթի և հանելուկային խորհրդանիշների պատճառով: Բազմաթիվ բանավեճեր են ծագել այն հարցի շուրջ, թե իրականում ինչ է խորհրդանշում Բարթլբին: Քննադատները մեծապես հիացել են «Բարթլբիով»՝ փորձելով վերծանել դրա առեղծվածները:

Իսլամական բժշկագիտության և Մատենադարանի արաբերեն ձեռագրերի օրինակով

Վեներա Ռ. Մակարյան

Միջնադարյան բժշկության վերաբերյալ աշխատությունները մեկնաբանում էին ախտորոշման և բուժման մեթոդները, ինչպես նաև նկարագրում միջնադարյան բժշկության դեղամիջոցները: Ըստ
այդմ՝ միջնադարյան բժշկական աշխատություններն ընդհանուր առմամբ դասակարգվում են հետևյալ կերպ՝ ընդհանուր բժշկություն, բժշկարաններ, դեղաբանություն (ֆարմակալոգիա), տերմինների
բառարան և այլն:

Հրատարակութեան պատրաստութիւն,
խմբագրութիւն եւ ծանօթագրութիւններ՝ Երուանդ
Փամպուքեանի, «Վէմ» մատենաշար, թիւ 4,
Եր., «Լուսակն», 2022, 732 էջ

Հովիկ Բ. Գրիգորյան

19-րդ դարավերջի և 20-րդ դարասկզբի հայ ազատամարտի հորձանուտում ծնվել են այնպիսի բացառիկ անհատականություններ, որոնք աչքի էին ընկնում իրար հաջորդող իրադարձությունները կանխատեսելու, դրանց հնարավոր հետևանքները հաշվարկելու և բարդ իրավիճակների հաղթահարման համար ճշգրիտ որոշումներ կայացնելու ունակությամբ։

Արամ Ս. Սայիյան

1918 թ. հոկտեմբերի 30-ին Օսմանյան կայսրության պատվիրակության ղեկավար, ռազմածովային նախարար Ռաուֆ Օրբայը Լեմնոս կղզու Մուդրոսի ծովախորշում խարիսխ նետած բրիտանական «Ագամեմնոն» ռազմանավի վրա ստորագրում է անձնատվության (կապիտուլյացիայի) ակտը: Երկիրը կառավարող «Միություն և առաջադիմություն» կուսակցությունը, որի ղեկավարները դաշնակիցների կողմից պատերազմի դեռ առաջին ամիսներին հռչակվել էին պատերազմական հանցագործներ, հրաժարվում է իշխանությունից:

Համաշխարհային և տարածաշրջանային դերակատարների դիրքորոշումների համեմատական քննություն

Լիլիթ Վ. Դալլաքյան

Ադրբեջանի կողմից Արցախյան երկրորդ պատերազմի հրահրման պահը ճշտորեն հաշվարկված էր. ԱՄՆ նախագահական ընտրություններ, միջազգային հանրության ուշադրության շեղում «COVID-19» համավարակի վրա, ՌԴ-ի և Թուրքիայի ղեկավարների հակաարևմտյան մտասևեռումների համընկնում և ՀՀ նոր իշխանությունների «սորոսական» ու «հակառուսական» պիտակավորման միջոցով հայ հանրության տոտալ ապակողմնորոշում:

Հովիկ Գ. Մուսայելյան (Ստեփանակերտ)
Երբ զգացմունքներն անհետանում են, հայտնվում են առարկաները, և ընդհակառակը։ Զգացմունքներն առարկայորեն չեն ցուցադրվում, հակառակ դեպքում կերևան միայն առարկաները, բայց ոչ երբեք՝ զգացմունքները։ Արվեստի և գրականության մեջ զգացմունքի առարկայական ցուցադրումն այլևս ժամանակավրեպ է՝ պայմանավորված ինչպես գեղագիտական սկզբունքների համընդհանուր վերանայման անհրաժեշտությամբ, այնպես էլ առհասարակ ժամանակի ընթացքում արվեստի ու գրականության հանդեպ անհատի հոգեմտավոր համակարգի որակափոխման օրինաչափությամբ։