Author Archives: Admin

Նժդեհ Ա. Երանյան
Քարի գեղարվեստական մշակումը Հայկական լեռնաշխարհում հազա րամյակների պատմություն ունի: Մեզ հայտնի են զանազան մենհիրներ, վիշապ կոթողներ, ֆալոhttps://vemjournal.org/wp-content/uploads/2020/07/07-Հնագիտություն-2015-3.pdfսատիպ կոթողներ, ուրարտական արձանագրա կան կոթողներ, մարդակերպ կոթողներ, սահմանաքարեր և այլն: Այս շարքը կարելի է եզրափակել վաղքրիստոնեական խաչակիր տարատիպ կոթողներով, տապանաքարերով և ի վերջո՝ խաչքարերով:

Վարդան Զ. Պետրոսյան
Համեմատական հնդեվրոպաբանությունը հնդեվրոպական հիմք-լեզվում ընդհանուր առմամբ վերականգնում է *ai/āi, *ei/ēi, *oi/ōi, *au/āi, *eu/ēu, *ou/ōu երկբարբառները, որոնցից երկարները «հանդիպում են գրեթե բացառապես հոլովական վերջավորություններում»1, իսկ կարճերը՝ արմատների կազմում: Ոմանք վերականգնում են նաև *əi, *əu և «ձայնավոր+ձայնորդ» կաղապարով (հմմտ. *ar, *al, *em, *on, *əl և այլն) երկ բարբառներ2: Այս համակարգն էական փոփոխությունների է ենթարկվել գրեթե բոլոր հին հնդեվրոպական լեզուներում, այդ թվում՝ հայերենում:

Երվանդ Գ. Տեր-Խաչատրյան
Կոստան Զարյանի եթե չասենք ողջ գրականությունը, ապա նրա մեծագույն մասը ուղղված է եղել իր ժողովրդի ինքնության խորքերի մեջ ներթափանցմանն ու ճանաչողությանը, հոգեկան կառուցվածքի բացահայտմանը, հայ մար դու ազգային գիտակցության ձևավորմանն ու հաստատմանը, վերջապես՝ հայ ժողովրդի հավաքական գիտակցության բյուրեղացմանը:

Արարատ Մ. Հակոբյան
Բոլշևիկյան միակուսակցական վարչակարգի (ռեժիմի) հաստատման բնո րոշ դրսևորումներից մեկը կուսակցական-պետական նոմենկլատուրայի ձևավորումն էր: Հասկացությունը ծագում է լատիներեն «nomenclatura» բառից. «nomen»՝ անուն, անվանում և «clator»՝ թվարկել, հայտարարել:

Ռուբեն Հ. Գասպարյան,  Ռուբեն Օ. Սահակյանը
Անցել է տասնմեկ տարի, ինչ արևմտահայությունը ենթարկվեց պատ մության մեջ չտես նված աղետի. իր բնակավայրից նա հիմնովին տարա գրվեց և բնաջինջ եղավ: Մնացորդներն ու թափթփուկները միայն այս ու այն երկրում այսօր քաշ են տալիս իրենց թշվառ գոյությունը, որպես տխուր վկաներ ահավոր սարսափների և որպես անջինջ հուշեր հետնորդ սերունդների համար, թե որքան վտանգավոր է տեղական պայմանները ոտնակոխ անել և այս ու այն զորեղ պետության սին խոստումներով տարված՝ իր ապագա բախտը տնօրինել ուզել:

Կարեն Ա. Մաթևոսյան
Բագրատունյաց ժամանակաշրջա նի Հայաստանի իշխանական տների պատմությունը դեռևս հանգամանորեն չի ու սումն ա սիր վել, այդ պատճառով մի շարք տոհմեր նույնացվել կամ արհեստականորեն կապվել են առավել հայտ նի Պահլավունի ների հետ։ Օրինակ՝ ուսումն ասիրողներն այդպես են վարվել 1010 թ. Անիի մերձակա Բագնայրի վանքը կառուցած Սմբատ Մագիստրոսի հետ՝ առանց փաստական հիմնավորման նրան թյուրիմացաբար համարելով Վահրամ Պահլավունու որդին։

Ֆրանկ Ռ. Անկերսմիթ
Լուսավորականությունից սկսած՝ պատմագիտության առջև դրվեց «հսկիչ» հարց. ինչպե՞ս է հնարավոր պատմագիտական գիտելիքը: Հարցին զուգահեռ, ըստ էության, առաջադրվեց պատմության վերակառուցելիության պատգամը, այն է՝ պատմագիտական գիտելիքը հնարավոր է, եթե հնարավոր է պատմության վերակառուցումը

Գևորգ Ս. Խուդինյան
Դեռևս հեռավոր 1988 թվականին, Մոսկվայում, ԽՍՀՄ Հոկտեմբերյան հեղափոխության և սոցիալիստական շինարարության պետական կենտրոնական արխիվում (այժմ՝ Ռուսաստանի Դաշնության պետական արխիվ) ՀՅ Դաշնակցության պատմությանը նվիրված բազմաթիվ վավերագրերի շարքում մենք հայտնաբերեցինք բավականին գեղեցիկ և վարժ ձեռագրով գրված մի խորհրդապահական «Զեկույց», որում բարեխղճորեն շարադրված էին Ալեքսանդրապոլ (Գյումրի) քաղաքի բնակիչ Ավետիս Ղարիբյանի հանդեպ 1891-1892 թթ. ցարական Ոստիկանության դե պարտամենտի և Արդարադա տության նախարարության ձեռնարկած դատաքննության փորձի մանրամասները։

Տարածաշրջանում անկասելիորեն առաջ ընթացող աշխարհաքաղաքական տեղաշարժերի ազդեցությամբ Թուրքիայում վերսկսված քրդական զինյալ պայքարը վկայում է, որ Հայոց ցեղասպանության իրականացման միջոցով բռնազավթված Արևմտյան Հայաստանի ճակատագիրը մինչ օրս չի վճռահատվել։

Գեղամ Մ. Բադալյան
Ընթերցողի ուշադրությանն ենք ներկայացնում նախաեղեռնյան շրջանի Արևմտյան Հայաստանի ժողովրդագրական նկարագրի բացա հայտմանը նվիրված մեր ուսումնասիրության շարունակությունը, որում ներառված են Վանի նահանգի հարավ-արևմտյան, հա րա վային, մասամբ՝ հարավ-արևելյան գավառների գյուղական և քաղաքային բնակավայրերը։