Author Archives: Admin

«ԱԴՐԲԵՋԱՆ» ԱՇԽԱՐՀԱԳՐԱԿԱՆ ՀԱՍԿԱՑՈՒԹԱՆ ՍԱՀՄԱՆՈՒՄՆԵՐԸ – 2012-4

Օսմանյան քարտեզներում, հանրագիտարանային նշանակության հրատարակություններում և դասագրքերում

Կարեն Հ. Խանլարյան (Թեհրան)
Պատմական փաստերը վկայում են, որ 1918 թ. մայիսին ստեղծված «Ադրբեջան» անունով պետության անվանակոչման հարցում վճռական դեր են ունեցել օսմանյան Թուրքիայի իթթիհատական իշխանությունները։ Հենց նրանց թելադրանքով և անցյալում «Ալբանիա», «Շիրվան» կամ «Շերվան» կոչվող տարածքների անվանախեղմամբ` «Մուսավաթ» կուսակցությունն այս նորագոյացությունն անվանեց «Ադրբեջան»։ Իթթիհատականներն ու մուսավաթականները թերևս ձգտում էին իրավաքաղաքական պարարտ հող նախապատրաստել հետագայում Իրանի Ատրպատական նահանգը նոր պետությանը կցելու համար։

ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԼԵՌՆԱՇԽԱՐՀԻ ԷԹՆԻԿԱԿԱՆ ԱՆՎԱՆՈՒՄՆԵՐԻ ԵՎ ՏԵՂԱՆՈՒՆՆԵՐԻ ՍՏՈՒԳԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ – 2012-4

Հյուսիսարևմտյան հատվածի և սահմանամերձ գոտու քննության փորձ

Արմեն Հ. Ղարագյոզյան
Հայկական լեռնաշխարհի էթնոաշխարհագրական միջավայրի դիտարկման տեսանկյունից կարևորվում են նրա հյուսիսարևմտյան հատվածն ու սահմանամերձ գոտին, որտեղ բնակվող ցեղերի մասին արժեքավոր տեղեկություններ են հաղորդում հին հույն հեղինակները։

«ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՀԱՐՑԻ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ԼՈՒԾՄԱՆ ՄԱՍԻՆ» ԲԱՆԱՁԵՎԻ ԴԱՍԵՐԸ – 2012-4

Եվրոպական խորհրդարանի 1987 թ. հունիսի 18-ի որոշման 25-ամյակի առիթով

Արմեն Ց.Մարուքյան
Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման գործընթացում կարևոր նշանակութ յուն ունեն միջազգային պաշտոնական կազմակեր պությունների կողմից այդ հանցագործութ յանը տրված գնահատականները, որոնցից առանձնահատուկ է 1987 թ. հունիսի 18-ին Եվրախոր հըրդա րանի ընդունած` «Հայկական հարցի քաղաքական լուծ ման մասին» բանաձևը:

ԷԴՎԱՐԴ ՄԻՐԶՈՅԱՆ. ՄԱՐԴՆ ՈՒ ԳՈՐԾԸ – 2012-4

Բացառիկ անհատի և մեծ կոմպոզիտորի հիշատակին

Լիլիթ Կ. Եփրեմյան
2012 թվականի հոկտեմբերի 5-ին մեծանուն կոմպոզիտոր Էդվարդ Միրզոյանի վախճանն ազդարարող լրատվությունը հեղեղվեց ֆեյսբուքյան արձագանքներով, որոնց իմաստը մեկն էր. նա չի մահացել` անմահացել է…

ՆՈՐԱՀԱՅՏ ՎԻՄԱԳՐԵՐ «ԼԻՏՐ» ԿՇՌԱՉԱՓԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ – 2012-4

Արսեն Է. Հարությունյան
Հայկական վիմագրերն ու մատենագրական վկայությունները, լինելով մեր պատմության կարեւոր սկզբնաղբյուրները, հարուստ նյութեր են տրամադրում հասարակական կյանքի սոցիալ-տնտեսական, ինչպես նաեւ մշակութային ոլորտներն ուսումնասրիելու համար:

ԼԵԶՎԻ ԾԱԳՄԱՆ ԱՌԵՂԾՎԱԾԸ – 2012-4

Սիրանուշ Գ. Հովհաննիսյան
Առաջին հայացքից թվում է, թե սկզբում հարկավոր է սահմանել` ի՞նչ է լեզուն, և նոր միայն քննել նրա ծագման հարցը։ Սակայն բավական է որևէ սահմանում ձևակերպելու փորձ անել` հասկանալու համար, որ անհնար է տրամաբանության սահմաններից ներս տեղավորել բազմաթիվ գործառույթներ ունեցող այս բարդ կառույցը։

ԱԶԳԱՅԻՆ ԻՆՔՆՈՒԹՅԱՆ ՀԱՍՏԱՏՄԱՆ ՎԱԶԳԵՆ ՇՈՒՇԱՆՅԱՆԻ ԲԱՆԱՁԵՎԸ – 2012-4

«Գարնանային սիրո հեզ նամակներ» վիպակում

Լուսինե Վ. Տոնոյան
Եվրոպական գրականության մեջ 18-րդ դարի կեսերից լայն տարածում գտած սենտիմենտալիզմը (նախառոմանտիզմ) աշխարհը դիտում էր հուզականության, զգայականության տեսանկյունից, որի քննարկման առանց քը մարդն էր` իր հույզերով ու ապրումներով: Այս գրական ուղղության ձևա վորման վաղ շրջանում հատկապես տարածված էր նամականու ժանրը, որի միջոցով ռոմանտիկները առավել հեշտությամբ էին արտա հայ տում իրենց հայացքները։

ՍԱՅԱԹ-ՆՈՎԱՅԻ ՔՆԱՐԵՐԳՈՒԹՅՈՒՆԸ – 2012-4

Միջնադարի ժամանակային, տարածական և արժեքային համադրումներում

Վազգեն Հ. Սաֆարյան
Սայաթ Նովայի ստեղծագործության համապարփակությունը տարբեր մշակութային համակարգերի համադրության հետեւանքն է, որոնց սինկրետիզմը հաղթահարվել է բանաստեղծի մեծ տաղանդի շնորհիվ:

ԽՈՐՀՐԴԱՅԻՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ 1920-1922 ԹԹ. ՄԻՋԱԶ ԳԱՅԻՆ-ԻՐԱՎԱԿԱՆ ԿԱՐԳԱՎԻՃԱԿԻ ՇՈՒՐՋ – 2012-4

Արարատ Մ. Հակոբյան
Հայ պատմագիտական և հուշագրական գրականության մեջ գոյություն ունեն տարբեր, երբեմն իրարամերժ տեսակետներ Հայաստանի Սո ցիալիստական Խորհրդային Հանրապետության (ՀՍԽՀ) 1920–1922 թթ. միջազգային-իրավական կարգավիճակի, իսկ ավելի լայն ժամանակագրական կտրվածքով` ԽՍՀՄ կազմում նրա ինքնուրույնության աստիճանի շուրջ։

ԲԱԳՐԱՏՈՒՆԻՆԵՐԻ ՎՐԱՑԱԿԱՆ ԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅԱՆ ՁԵՎԱՎՈՐՄԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑԸ – 2012-4

Մաս առաջին։ Բագրատունի իշխանների հաստատումը Կղարջքում և էթնոդավանական տեղաշարժերի սկիզբը

Արման Ս. Եղիազարյան
9-րդ դարում Մեծ Հայքի Գուգարք աշխարհի Կղարջք գավառում ձևավորված Բագրատունիների վրացական թագավորության ստեղծող ներն ու հաջողությամբ հզորացնողները արաբական տիրապետու թյան դեմ հայոց 774-775 թթ. ապստամբության պարտությունից հետո այնտեղ հաստատված Բագրատունի իշխաններն էին1: Այդուհետ` Կղարջքի Բագրատունիները կարողացան տիրել նաև Վիրքին, Աբխազաց (Եգերաց) թագավորությանը և Կախքին: Նրանց հիմնած սկզբում ամբողջական և ապա մասնատված վրացական թագա վորությունը գոյատևեց մինչև 19-րդ դարի սկիզբը, երբ վերացվեց ցարական Ռուսաստանի կողմից: